جهنم از دیدگاه قرآن و حدیث (تفسیر موضوعی المیزان) صفحه 148

ساكنين عمده جهنم (231)

ابليس قسم خورد كه غرض خلقت فرزندان آدم را كه همان شكر است در آنان نقض نموده و از بين ببرد و آنان را به‌جاي شكر وادار به كفران سازد، خداي تعالي در جوابش پيروانش را هم با او شريك ساخته و فرمود: جهنم را از شما يعني از تو و بعضي از پيـروانت پر مـي‌كنـم!

در اين جمله خداي تعالي از در منت و رحمت جميع پيروان ابليس را ذكر نفرمود، بلكه فرمود: از شما و اين خود اشعار به تبعيض دارند.(1)

جهنم ابدي، كيفر منافقين و كفار

«وَعَدَ اللّهُ الْمُنافِقينَ وَ الْـمُنافِقاتِ وَ الْـكُفّارَ نارَ جَهَنَّـمَ خالِــديــنَ فيــها هِـيَ حَسْبُهُـمْ وَ لَعَنَهُـمُ اللّـهُ وَ لَهُـمْ عَـذابٌ مُقيــمٌ،»

«خدا به مردان و زنان منافق و به كفار، آتش جهنم وعده داده، كه جاودانه در آنند

(232) جهنم از ديدگاه قرآن و حديث

و همان بسشان اســـت، خدا لعنتشان كرده و براي آنان عذابي است هميشگي!» (68 / توبه)

منافقين نامبرده و مورد گفتگوي اين آيات، عده زيادي بوده‌اند و كلمه «عَذاب» برايشان حتمي شده و ديگر قابل برگشت نبوده‌اند. حال، اگر به‌خاطر پاره‌اي مصالح عــده‌اي از ايشــان مـورد عفـو قـرار گيـــرنــد، بـاري، بقيـه بـايـــد عـــذاب شونــد.