جهنم از دیدگاه قرآن و حدیث (تفسیر موضوعی المیزان) صفحه 164

آن‌ها را عذابي سخت كند كه پروردگارت تند مجازات است و هم او آمرزگار و رحيم است.» (167/ اعراف)

اين‌كه فرمود: «اِنَّ رَبَّكَ لَسَريعُ الْعِقابِ،» معنايش اين است كه پاره‌اي از عقاب‌هاي خداونــد عقابي است كه فــوري و با شتــاب روي مي‌آورد، ماننــد عقــاب اهــل طغيان، هم‌چنان‌كــه در آن آيـه ديگــر فرمــوده: «اَلَّذينَ طَغَــوْا فِي‌الْبِلادِ ... اِنَّ رَبَّكَ لَبِــالْمِــرْصــاد!» (11 و 14 / فجـــر)

به حسب ظاهر، جملـه: «وَ اِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحيمٌ،» در دنبالــه آيه شريفــه نيامده مگر بــراي اين‌كــه بفهمانــد همــه عقاب‌هــاي خدا سريع و فوري نيســت، چه اگر خداونــد همواره سريع‌العقاب مي‌بود و همه عقاب‌هايش فوري بود ديگر جمله: «وَ اِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحيمٌ،» در ذيل آيه معنا نداشت.

جمله مذكور معناي آيه را به اين برگشت مي‌دهد كه پروردگار تو بخشنده گناهان و

سريع نبودن برخي عقاب‌هاي الهي (261)

مهربان با بندگانش هست، وليكن اين‌طور هم نيست كه وقتي حكم عقاب را درباره بعضي از بندگانش به‌خاطر استحقاقي كه به‌جهت طغيان و سركشي دارند براند، عقابش سريع است و فورا محكوم را مي‌گيرد، چون بعد از حكم راندنش هيچ چيزي مانع از نفوذ حكمش نمي‌شود. (1)

عذاب دو مرحله‌اي منافقين

«وَ مِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الاَْعْرابِ مُنافِقُونَ وَ مِنْ اَهْلِ الْمَدينَةِ مَرَدوُا عَلَي النِّفاقِ لا تَعْلَمُهُمْ‌نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ‌مَرَّتَيْنِ‌ثُمَ‌يُرَدُّونَ‌اِلي عَذابٍ‌عَظيمٍ،»(101/توبه)

از جمله اعراب (باديه نشينان) كه در پيرامون شما هستند منافقين هستند كه در كار