جهنم از دیدگاه قرآن و حدیث (تفسیر موضوعی المیزان) صفحه 235

و لازمــه رسوخ يافتن پيــروي از شيطــان در نفس، طغيــان و استكبار در برابر حق است، هم‌چنان كه حكايت گفتگــوي تابعــان و متبوعــان در آتــش دوزخ در آيه: «بَلْ كُنْتُمْ قَوْما طاغينَ ، فَحَقَّ عَلَيْنـا قَوْلُ رَبِّنا اِنّا لَذائِقُونَ، فَـاَغْـوَيْنـاكُـمْ اِنّــا كُنّا غـاويــنَ،» (30و31و32 / صافات) و نيــز آيــه: «وَ لكِــنْ حَقَّــتْ كَلِمَــةُ الْعَــذابِ عَلَي‌الْكافِرينَ قيلَ ادْخُلُوا اَبْــوابَ جَهَنَّــمَ خالِديــنَ فيها فَبِئْــسَ مَثْــوَي‌الْمُتَكَبِّرينَ،» (71و72 / زمر) به ايـن معنــا اشـــاره دارد.

و نيز لازمه رسوخ پيروي شيطان در دل، اين است كه: چنين كساني با تمام توجه قلبي متوجه دنيا شوند و به كلي از آخرت روي بگردانند و چنين حالتي در دل‌هايشان رسوخ كند هم‌چنان كه خداي تعالي فرموده: «وَ لكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْرا فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللّهِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظيمٌ ذلِكَ بِاَنَّهُمُ اسْتَحَبُّوا الْحَيوةَ الدُّنْيا عَلَي الاْخِرَةِ وَ اَنَ‌اللّهَ

(386) جهنم از ديدگاه قرآن و حديث

لايَهْدِي‌الْقَوْمَ الْكافِرينَ، اُولئِكَ الَّذينَ طَبَعَ اللّهُ عَلي قُلُوبِهِمْ وَ سَمْعِهِمْ وَ اَبْصارِهِمْ وَ اُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ.»(106 و107 و 108/نحل)

پس خداوند بر قلب‌هايشان مهر مي‌زند و از آثار آن اين است كه: ديگر چنين كساني نمي‌توانند ايمــان بياورند، هم‌چنان كه باز قرآن فرموده: «اِنَّ الَّـذيـنَ حَـقَّتْ عَـلَيْهِـمْ كَلِمَةُ رَبِّـكَ لا يُؤْمِنُونَ!» (96 / يونس) (1)

آن‌ها كه خود راه جهنم را دنبال مي‌كنند!

«فَـاِنَّكُـمْ وَ ما تَعْبُدوُنَ،»

«ايـن شمـا و ايـن خـدايـانتـان هـر چـه مـي‌خـواهيـد بكنيــد،» (161 / صافات)

«ما اَنْتُمْ عَلَيْهِ بِفاتِنينَ،»