جهنم از دیدگاه قرآن و حدیث (تفسیر موضوعی المیزان) صفحه 46

«امـا هيهـات چه آرزوي خـامي كـه آتش دوزخ شعلـه ور است و درهـم شكننده اعضــاي بــدن اسـت.» (15 و 16 / معـارج)

جهنم آتشي است شعله‌ور، كه اعضاء و جوارح واردين خود را مي‌سوزاند، كار آن اين است كه مجرمين را مي‌طلبد تا عذابشان كند، پس با فديه دادن از مجرمين برنمي‌گردد، حال آن فديه هر چه مي‌خواهد باشد. بنابراين، معناي جمله «اِنَّهـا لَظــي» اين است كـه: دوزخ آتشـي است كـه صفتـش اشتعـال است و ممكـن نيسـت صفـت

(72) جهنم از ديدگاه قرآن و حديث

خـود را از دست داده خمـود و خـامـوش گـردد و معنــاي «نَــزاعَــةً لِــلشَّوي» اين است كه صفت ديگر آن سوزاندن اندام‌هاي دوزخيان است و هرگز اثرش در مــورد هيچ كسي كه در آن معـــذب اســت بــاطل نمـي‌شــود.

«تَـدْعُوا مَنْ اَدْبَرَ وَ تَوَلّي، وَ جَمَعَ فَاَوْعي،» (17 و 18 / معارج) يعني آتش دوزخ كسـانـي را مـي‌طلبـد كـه به دعوت الهي كه آنان را به ايمـان بـه خـدا و عبـادت او دعوت مي‌كرد پشت كردند و به جاي آن اموال را جمع نموده، در گنجينه‌ها نگهداري مي‌نمودند و در راه خــدا به سـائــل و محــروم نمي‌دادنــد.(1)

دامن هاويه، آتش سوزنده

«... وَ اَمّا مَنْ خَفَّتْ مَوازينُهُ، فَاُمُّهُ هاوِيَةٌ،»

«... و امـا آن‌كه اعمـالـش وزن و ارزشـي نـداشتـه بـاشـد، او در آغـوش و دامـن هـاويـه خـواهــد بـود،» (8 و 9 / قـارعه)

«وَ ما اَدْريـكَ ماهِيَــهْ، نــارٌ حـــامِيَـــةٌ،»