جهنم کمینگاه بزرگ صفحه 15

9- اعراف: 38-39 ؛ صافّات: 27-33 ؛ ق: 27.

زیر دستان به زبردستان می گویند: این شما بودید که ما را به این بدبختی کشاندید، آنان پاسخ می دهند: مگر ما به زور، شما را از راه راست بازداشتیم؟(1)

سرانجام، به شیطان می گویند: این تو بودی که موجب گمراهی ما شدی، و او پاسخ می دهد: خدا به شما وعده راستین داد و نپذیرفتید، و من وعده دروغ دادم پذیرفتید، پس به جای سرزنش من، خویشتن را سرزنش کنید، و امروز هیچ کدام نمی توانیم به فریاد دیگری برسیم.(2) و بدین سان، چاره ای جز تن دادن به کیفر کفر و نافرمانی خودشان نمی بینند و جاودانه در عذاب می مانند. (3) (4)

وصفی دیگر از جهنّم

مرحوم دیلمی (از علمای قرن پنجم هجری) در کتاب «ارشاد القلوب» خود چنین نقل می کند: بینا رسول الله (صَلَی اللهُ عَلیه وَآله وسَلم)، ذات یوم قاعداً إذا أتاه جبرئیل (علیهِ السَّلام) و هو کئیب حزینٍ متغیّر اللّون فقال رسول الله (صَلَی اللهُ عَلیه وَآله وسَلم): یا جبرئیل ما لی أراک کئیباً حزیناً؟

فقال: یا محمّد! فکیف لا أکون کذلک و إنّما وضعت منافیخ جهنّم الیوم.

فقال رسول الله (صَلَی اللهُ عَلیه وَآله وسَلم): و ما منافیخ جهنّم یا جبرئیل؟ .