معرفت معاد صفحه 126

4 _ 16. تمثّل اعمال در قبر

از اخبار استفاده می شود که چون میّت دفن شود، عمل وی برایش متمثّل می شود. اگر از اهل ایمان و سعادت باشد، عمل برایش به صورت بسیار زیبایی ظاهر می شود و می گوید که من عمل صالح تو هستم که همه جا با تو خواهم بود. (1)امام صادق (علیه السلام)

فرمود: و برای کافر به صورت شخصی در نهایت زشت رویی و بدبویی ظاهر می شود که میّت از او در وحشت و هراس باشد به او می گوید که تو کیستی؟ در جواب گوید که من بدی ها و اعمال ناشایست تو هستم که در دنیا انجام می دادی . و بر او نفخه ای از آتش جهنّم داخل می کند که بدن به آن معذّب خواهد شد. (2)

5 _ 16. قرارگاه ارواح

در متون حدیثی از قرارگاه ارواح یاد شده است . از امیرمؤمنان (علیه السلام) رسیده است  : هر مؤمنی که در هر نقطه ای بمیرد، به روح او می گویند که ملحق شو به «وادی السلام » که صحرای نجف اشرف است ، به درستی که آن مکانی از «جنّات عدن » است . (3)از

امام صادق (علیه السلام) روایت است : هیچ مؤمن در مشرق و مغرب زمین نمی ماند، مگر آن که پس از مردن ، خداوند متعال روح او را به «وادی السلام » در بیرون کوفه حشر می کند. (4)

در مورد ارواح کفّار، در روایتی از امام حسن مجتبی (علیه السلام) آمده است که پس از مردن در ناحیه «حضرموت » یمن جمع می شوند. (5)حَضْرَمَوت ، ناحیه ای وسیع در شرق

عدن در جوار دریا (اقیانوس هند) از یمن است و تا صنعا 72 فرسنگ فاصله دارد. (6)

1- کفایه الموحدین، ج 4، ص 232.
2- الکافی ، ج 3، ص 232.
3- حقّ الیقین ، ص 406.
4- حقّ الیقین ، ص 406.
5- حقّ الیقین ، ص 408.
6- معجم البلدان ، ج 2، ص 270.