معرفت معاد صفحه 176

(وَکُلُّ شَیْءٍ فَعَلُوهُ فِی الزُّبُرِ * وَکُلُّ صَغِیرٍ وَکَبِیرٍ مُسْتَطَرٌ)؛ (1)

و هرچه کرده اند در نامه ها ثبت است ، و هر ریز و درشتی نگاشته شده است .

(وَإِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ )؛ (2)

در آن هنگام که نامه های عمل گشوده شود.

1 _ 23. آگاهی یافتن هر کس از تمام اعمالش

گفته شده است : افزون بر نامه عمل ، خداوند متعال به انسان ، علم تکوینی روشنی عطا می کند که در موقف حساب به نحو احاطه بر گفتار و کردار خود _از طاعت وعصیان _ در دنیا با تمام خصوصیاتش آگاه می شود. (3)چنانکه خداوند متعال

فرموده است  :

(عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا أَحْضَرَتْ )؛ (4)

هر کس بداند چه فراهم دیده .

(یَوْمَ تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُحْضَراً وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَیْنَهَا وَبَیْنَهُ أَمَداً بَعِیداً)؛ (5)

روزی که هر کس آنچه از نیکی و بدی کرده ، همه را حاضر شده می بیند. و آرزو کند که کاش میان او و آن روز (یا آن کار بدش ) فاصله ای دراز بود!

از حضرت صادق (علیه السلام) روایت شده است : انسان به یاد می آورد تمام اعمال و آنچه برای او نوشته شده ، گویی که هم اکنون آنها را انجام داده است . (6)

1- القمر، آیه 52 و 53.
2- التکویر، آیه 10.
3- مناهج البیان (جزء سی ام )، ص 223.
4- التکویر، آیه 14.
5- آل عمران ، آیه  30
6- بحارالانوار، ج 7، ص 314.