معرفت معاد صفحه 27

امّا وجود جهانی دیگر _ آن هم با نظامی دقیق که در آن به جزئیات کردارهای نیک و بد رسیدگی خواهدشد و پاداشی متناسب با رفتارها را در پی خواهد داشت _ منطبق با یک نظام هدفمند و حکیمانه و فعلی منتسب به فاعلی حکیم است .

امیرمؤمنان علی (علیه السلام) در مورد هدفمندی آفرینش و ضرورت معاد می فرماید :

ایّها الناسُ ، اتقوا الله، فما خلق امْرؤُ عبثاً فیلهو، و لا تُرِک سُدیً فیلغو، و ما دُنْیَاهُ الّتی تَحَسّنت له بِخَلَفٍ مِن الاخرهِ التی قَبّحها سُوءُ النظر عنده ؛ (1)

ای مردم ، از خدا پروا دارید! هیچ کس بیهوده و عبث آفریده نشده که به لهو و بازی بپردازد، و سرخود رها نگردیده تا به کارهای لغو و بی ارزش مشغول شود. دنیایی که خود را برای او زیبا جلوه داده است ، جای آخرتی را نگیرد که با بدنگری زشت شمرده ، می شود.

همچنین حضرتش فرموده است  :

واعلموا، عباد الله، أنّه لم یخلقکم عبثاً و لم یرسلکم هملا؛ (2)

ای بندگان خدا! آگاه باشید. خداوند شما را بیهوده نیافریده و مهمل و خودسر رها نکرده است .

آنگاه آن حضرت به امتحان الهی و احاطه کامل آن ذات مقدّس بر نیّات و اعمال و رفتار انسان اشاره فرموده و تقوی پیشگی را موجب عزّت و در امان ماندن از صحنه های هولناک و دهشت آور جهان آخرت دانسته است .

2 _ 5. دلیل عدالت

متکلّمان عدل گرا نسبت دادن کارهای ناپسند و ظالمانه به خداوند را نمی پذیرند و این موضوع را در ادوار پیشین در بخش افعال حق تعالی بررسی می کردند، چنانکه