- پیشگفتار 1
- اشاره 3
- 1. اهمیت معاد 3
- 1 _ 1. پیشینه تاریخی اعتقاد به معاد 5
- 3 _ 1. ابعاد معاد در متون اسلامی 6
- 2 _ 1. آثار اعتقاد به معاد 6
- 2. معانی معاد 7
- 1 _ 2. معنای لغوی 7
- اشاره 7
- 2 _ 2. معنای اصطلاحی 7
- 3 _ 2. مناسب ترین واژه برای معاد 8
- 4 _ 2. دو واژه پرکاربرد در معاد 9
- 3. دلایل معاد 11
- اشاره 11
- 1 _ 3. علم و قدرت مطلق خداوند متعال 12
- 2 _ 3. آفرینش نخستین 14
- 3 _ 3. نمونه های رستاخیز در طبیعت 15
- 4 _ 3. تذکر به مراحل خلقت انسان 17
- 4. نمونه هایی از زنده شدگان در دنیا 18
- اشاره 18
- 1 _ 4. داستان حضرت ابراهیم (علیه السلام) و زنده شدن مرغان 18
- 2 _ 4. داستان عزیر (علیه السلام) 19
- 4 _ 4. داستان اصحاب کهف 21
- 3 _ 4. حادثه کشته بنی اسرائیل 21
- 6 _ 4. زنده شدن گروهی به دعای حزقیل (علیه السلام) 22
- 5 _ 4. زنده شدن هفتاد نفر از بنی اسرائیل 22
- 7 _ 4. زنده شدن مردگان از سوی حضرت عیسی (علیه السلام) 23
- اشاره 25
- 1 _ 5. دلیل حکمت 25
- 5. ضرورت معاد 25
- 2 _ 5. دلیل عدالت 27
- 6. چگونگی معاد 31
- اشاره 31
- 1 _ 6. معاد و نحله های فلسفی و عرفانی 32
- اشاره 32
- 1 _ 1 _ 6. معاد روحانی 37
- 2 _ 1 _ 6. معاد مثالی 38
- 3 _ 1 _ 6. معاد با جسم اختراعی 38
- اشاره 40
- 2 _ 6. معاد جسمانی یا معاد وحیانی 40
- 1 _ 2 _ 6. معاد جسمانی در قرآن 42
- 2 _ 2 _ 6. معاد جسمانی در روایات 44
- اشاره 46
- 7. گستره معاد 46
- 1 _ 7. معاد برای همه انسان هاست 46
- 2 _ 7. حشر فرشتگان و اجنّه 47
- 3 _ 7. معاد وحوش و حیوانات 48
- 8. شبهات منکران معاد 50
- اشاره 50
- 1 _ 8. منشأ رفتاری 50
- 1 _ 2 _ 8. تناسخ 52
- اشاره 52
- 2 _ 8. منشأ اعتقادی و فکری 52
- 2 _ 2 _ 8. شبهه آکل و مأکول 55
- 3 _ 2 _ 8. بحث اعاده معدوم و معاد 57
- اشاره 59
- 9. پیدایش جهان 59
- 1 _ 9. نخستین حادث 60
- 2 _ 9. حدوث حقایق غیرمادّی 60
- 3 _ 9. حدوث مخلوقات مادّی 61
- 4 _ 9. ماء بسیط مادّه اوّلیه خلقت 61
- 5 _ 9. تقسیم مادّه اوّلیّه به علّیّین و سجّین 62
- 6 _ 9. منشأ اختلاف موجودات 63
- 7 _ 9. مادّه عالم مشهود و عالم آخرت 64
- اشاره 65
- 10. عوالم پیشین 65
- 1 _ 10. عالم طینت 66
- 2 _ 10. عالم ارواح 67
- 3 _ 10. عالم ذرّ 68
- 4 _ 10. خلقت حضرت آدم (علیه السلام) 69
- 11. انسان در دنیا 71
- اشاره 71
- 1 _ 11. عقل و علم 72
- اشاره 74
- 2 _ 11. روح 74
- 2 _ 2 _ 11. کیفیّت تعلّق روح به بدن 76
- 1 _ 2 _ 11. اطلاقات روح 76
- 3 _ 11. بدن 77
- 4 _ 11. خلقت انسان از خاک 78
- 5 _ 11. مراتب خلقت انسان 79
- 12. انسان و حیات دنیوی 81
- اشاره 81
- 1 _ 12. دنیای ملعون 82
- 2 _ 12. دنیای بلاغ 84
- 3 _ 12. دنیا جایگاه تلاش و توشه اندوزی 85
- 4 _ 12. دنیا و پاسداری از گذر سالم 87
- اشاره 89
- 13. احتضار 89
- 1 _ 13. احتضار؛ تلفیف دنیا به آخرت 90
- 2 _ 13. سکرات موت 91
- 3 _ 13. احتضار، جایگاه آگاهی از سرنوشت 92
- 4 _ 13. وحشت محتضر از رویارویی با عوالم اخروی و فراق دوستان 93
- 5 _ 13. چگونگی احتضار مؤمنان 94
- 6 _ 13. چگونگی احتضار کافران 96
- 7 _ 13. رؤیت پیامبر اسلام و ائمه (علیهم السلام) و فرشتگان توسط محتضر 97
- اشاره 100
- 14. مرگ 100
- 1 _ 14. ماهیّت مرگ 101
- 2 _ 14. مرگ ، سرنوشتی گریزناپذیر 102
- 3 _ 14. اجل محتوم و اجل موقوف 104
- 4 _ 14. مرگ ، پایان آزمون بزرگ 105
- 5 _ 14. پرونده اعمال با مرگ بسته نمی شود 106
- 7 _ 14. رویکردهای متفاوت نسبت به مرگ 107
- 6 _ 14. پند گرفتن از مرگ 107
- 8 _ 14. آمادگی برای مرگ 109
- 9 _ 14. مرگ خوش فرجام و مرگ بدفرجام 110
- 10 _ 14. چشانندگان مرگ 111
- اشاره 113
- 15. انسان و حیات اخروی 113
- 1 _ 15. گستره جهان آخرت 114
- 2 _ 15. سنجش دنیا و آخرت 115
- 3 _ 15. ظهور کامل مالکیّت الهی در آخرت 116
- اشاره 118
- 16. عالم برزخ 118
- 1 _ 16. سؤال قبر 119
- اشاره 119
- 1 _ 1 _ 16. حیات برزخی انسان به هنگام سؤال 121
- 2 _ 1 _ 16. سؤال قبر همگانی نیست 123
- 2 _ 16. فشار قبر 123
- 3 _ 16. آلام برزخی و عوامل مؤثّر در پیدایش یا پیشگیری و برطرف 124
- 5 _ 16. قرارگاه ارواح 126
- 4 _ 16. تمثّل اعمال در قبر 126
- 6 _ 16. بهشت و دوزخ برزخی 127
- 17. ارتباط عالم برزخ و عالم دنیا 130
- اشاره 130
- 1 _ 17. آگاهی اهل برزخ از احوال دنیا 131
- 2 _ 17. بازگشت از حیات برزخی به حیات دنیوی 132
- 3 _ 17. قیامت صغری 133
- اشاره 134
- 18. نشانه های قیامت 134
- 1 _ 18. چگونگی گستره زمانی انهدام جهان 136
- 2 _ 18. شکاف در آسمان ها 136
- 3 _ 18. انهدام و تاریک شدن خورشید و ماه و ستارگان 138
- 4 _ 18. متلاشی شدن کوهها و زمین لرزه های ویرانگر 139
- 5 _ 18. دگرگونی سهمگین دریاها 141
- 19. نفخ صور 142
- اشاره 142
- 1 _ 19. فرشته نفخ صور 143
- 2 _ 19. نفخه اوّل 144
- 3 _ 19. نفخه دوم 145
- 20. فنای جهان 147
- اشاره 147
- 1 _ 20. گستره زمانی فنا 148
- 2 _ 20. چگونگی فنا 148
- اشاره 149
- 3 _ 20. گستره شمول فنا 149
- 3 _ 3 _ 20. تلاشی و مرگ ارواح 150
- 2 _ 3_ 20. مرگ شیطان 150
- 1 _ 3_ 20. مرگ فرشتگان 150
- 4 _ 20. ندای خداوندی پس از فنا 151
- 1 _ 21. تأکیدهای فراوان بر حتمی بودن معاد 152
- 21. قیامت 152
- اشاره 152
- 2 _ 21. نام های رستاخیز 153
- 3 _ 21. آگاهی از زمان وقوع قیامت ویژه خداست 154
- 4 _ 21. بعث و حشر و چگونگی آن 155
- 5 _ 21. مواقف قیامت 157
- 6 _ 21. احوال خوبان و بدان 158
- 7 _ 21. نمایان شدن آثار عقاید و اعمال در قیامت 161
- اشاره 166
- 22. حساب 166
- 1 _ 22. عَرْضِ اکبر 167
- 2 _ 22. یوم الفصل 168
- 3 _ 22. چرایی حسابرسی 168
- 5 _ 22. ابعاد حسابرسی 169
- 4 _ 22. عدالت در حسابرسی 169
- 6 _ 22. سرعت در حسابرسی 170
- 7 _ 22. انواع حسابرسی 171
- 8 _ 22. عوامل تخفیف و تشدید حسابرسی 172
- 9 _ 22. سؤال 173
- 10 _ 22. سؤال از رسولان و اوصیا 174
- 23. کتاب 175
- اشاره 175
- 1 _ 23. آگاهی یافتن هر کس از تمام اعمالش 176
- 2 _ 23. نویسندگان نامه عمل 177
- 3 _ 23. دریافت کارنامه های اعمال 180
- 4 _ 23. اصناف مردم از نظر اعمال 181
- اشاره 183
- 24. شهود و گواهان اعمال 183
- 1 _ 24. گواهی خداوند متعال 183
- 2 _ 24. گواهی پیامبران و امامان (علیهم السلام) 185
- 1 _ 2 _ 24. گواهان امّت های پیشین 185
- اشاره 185
- 2 _ 2 _ 24. گواهان امّت اسلامی 186
- 3 _ 2 _ 24. شاهد همه شهیدان 187
- 3 _ 24. گواهی فرشتگان 188
- 4 _ 24. گواهی اعضای بدن انسان 189
- 6 _ 24. گواهی زمان 190
- 5 _ 24. گواهی زمین 190
- اشاره 191
- 25. میزان 191
- 1 _ 25. حقیقت میزان 192
- 2 _ 25. مصادیق میزان 194
- 3 _ 25. کمیّت میزان 194
- 4 _ 25. احوال گروهها در موقف میزان 195
- 5 _ 25. اعمال اثرگذار در میزان 196
- 26. صراط 197
- اشاره 197
- 1 _ 26. دو صراط 198
- 2 _ 26. صراط و چگونگی عبور مردمان 199
- 3 _ 26. جواز عبور از صراط 201
- اشاره 202
- 1 _ 27. جایگاه پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در آخرت 202
- 27. جایگاه پیامبر (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) در آخرت 202
- اشاره 202
- 1 _ 1 _ 27. دارنده وسیله 203
- 2 _ 1 _ 27. دارنده حوض 203
- اشاره 204
- 2 _ 27. جایگاه امیرمؤمنان (علیه السلام) در آخرت 204
- 1 _ 2 _ 27. ساقی حوض کوثر 204
- 2 _ 2 _ 27. صاحب لواء 205
- 4 _ 2 _ 27. تقسیم کننده بهشت و دوزخ 206
- 3 _ 2 _ 27. بروز همگانی جایگاه امیرمؤمنان (علیه السلام) در قیامت 206
- 5 _ 2 _ 27. فریادگر میان بهشتیان و دوزخیان در قیامت 207
- 4 _ 27. نخستین واردشوندگان به بهشت 208
- 3 _ 27. مقام های دیگر معصومان (علیهم السلام) در آخرت 208
- 5 _ 27. فراخوان هر گروهی با امامشان 209
- 28. شفاعت 211
- اشاره 211
- 1 _ 28. ماهیّت شفاعت 212
- 2 _ 28. اهمیّت شفاعت 213
- 3 _ 28. گستره شفاعت 214
- 4 _ 28. شفاعت کنندگان 214
- اشاره 214
- 2 _ 4 _ 28. شفاعت قرآن کریم 215
- 1 _ 4 _ 28. شفاعت عقل 215
- 3 _ 4 _ 28. شفاعت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)، مقام محمود، شفاعت کبری 215
- 4 _ 4 _ 28. شفاعت حضرت فاطمه (علیها السلام) 216
- 5 _ 4 _ 28. شفاعت امامان (علیهم السلام) 216
- 6 _ 4 _ 28. شفاعت فرشتگان 217
- 7 _ 4 _ 28. شفاعت مؤمنان 217
- 5 _ 28. شفاعت شوندگان 218
- 8 _ 4 _ 28. سایر شفاعت کنندگان 218
- اشاره 220
- 1 _ 29. بازگشت خدای تعالی 220
- 29. توبه 220
- 2 _ 29. بازگشت بندگان 222
- 3 _ 29. وجوب توبه 223
- 4 _ 29. اقسام توبه 224
- 5 _ 29. تحقّق توبه 225
- 6 _ 29. فراوانی رحمت خداوند 226
- اشاره 227
- 1 _ 30. حقیقت جزا 227
- 30. جزا 227
- 2 _ 30. کمیّت جزا 228
- 3 _ 30. مکان جزا 229
- 4 _ 30. جزا در دنیا 230
- 5 _ 30. جزا در آخرت 231
- 6 _ 30. رابطه عمل با جزای عمل 232
- 7 _ 30. تمثّل اعمال 235
- 2 _ 31. معنای کلامی 239
- 1 _ 31. معانی لغوی 239
- 31. حبط و تکفیر 239
- اشاره 239
- اشاره 240
- 3 _ 31. حبط 240
- 1 _ 3 _ 31. ردّ حبط 241
- 2 _ 3 _ 31. حبط به معنای بطلان عمل از اساس 242
- 3 _ 3 _ 31. حبط به معنای بطلان عمل فاقد شرایط صحّت در مؤمنان 244
- 4 _ 3 _ 31. حبط غیرحتمی در تزاحم میان ثواب وعقاب در برخی از اعمال 244
- 5 _ 3 _ 31. جواز حبط 245
- 4 _ 31. تکفیر 246
- 1 _ 32. سروران اعراف 249
- 32. اعراف 249
- اشاره 249
- 2 _ 32. واماندگان اعراف 251
- اشاره 251
- 1 _ 2 _ 32. نجات یابندگان از اعراف 252
- 2 _ 2 _ 32. ماندگاران در اعراف 253
- 3 _ 2 _ 32. افراد بلاتکلیف در اعراف 254
- 33. سرنوشت اطفال و اتمام حجّت نشدگان 255
- اشاره 255
- 1 _ 33. اطفال مؤمنان 255
- 2 _ 33. اطفال کافران 257
- 3 _ 33. اتمام حجّت نشدگان 259
- 4 _ 33. مرجون لامرالله 260
- 5 _ 33. فرجام فاسقان اهل ایمان و مستضعفان عامّه 261
- 6 _ 33. درآمیزندگان اعمال نیک و بد 262
- 7 _ 33. سرنوشت اولاد زنا 263
- 1 _ 34. اسلام و ایمان 265
- اشاره 265
- 34. ویژگی های واردان در بهشت و جهنّم 265
- 2 _ 34. ایمان عامل ورود به بهشت 268
- 3 _ 34. کفر و نفاق ، عامل ورود به جهنّم 269
- 4 _ 34. انکار امامت امامان (علیهم السلام) عامل ورود به جهنّم 270
- 5 _ 34. برخی از گناهان عامل ورود به جهنّم 273
- 35. آفرینش بهشت و دوزخ 274
- اشاره 274
- 1 _ 35. ماهیّت بهشت و دوزخ 274
- 2 _ 35. بهشت و جهنّم هم اکنون موجودند 275
- 3 _ 35. خلقت منازل انسان در بهشت و جهنّم 276
- 4 _ 35. بهشت و دوزخ دنیا 277
- 5 _ 35. بهشت حضرت آدم 278
- اشاره 279
- 36. بهشت 279
- 1 _ 36. معنای واژه جنّت 279
- 2 _ 36. جایگاه ارجمند بهشت 280
- 3 _ 36. ناتوانی انسان از شناخت نعمت های بهشتی 280
- 4 _ 36. ویژگی های ممتاز بهشت 282
- 5 _ 36. تنوّع و فراوانی نعمت های بهشت 283
- 6 _ 36. دسترسی تمام به خواسته ها در بهشت 284
- 8 _ 36. تعدّد بهشت و درجات آن 285
- 7 _ 36. اراده انسان ، عامل دسترسی به نعمت ها در بهشت 285
- 10 _ 36. کلیدداران بهشت 288
- 9 _ 36. درهای بهشت 288
- 11 _ 36. آب و هوا و روشنایی و سرسبزی بهشت 289
- 12 _ 36. جایگاه بهشتیان و منازل و لوازم آنها 292
- 14 _ 36. خوردنی ها و آشامیدنی های بهشت 293
- 13 _ 36. مرکب های سواری بهشت 293
- 15 _ 36. لباس ها و زینت های بهشتی 294
- 16 _ 36. زنان بهشتی 296
- 17 _ 36. خدمتکاران بهشتی 299
- 19 _ 36. سرور سرشار بهشتیان 301
- 18 _ 36. مراوده و دوستی بهشتیان 301
- 20 _ 36. نغمه ها و آوازهای بهشتی 302
- 21 _ 36. امنیّت و آرامش همه جانبه بهشت 303
- 22 _ 36. احترام و عزّت بهشتیان 304
- 23 _ 36. اقتدار بهشتیان 305
- 24 _ 36. رضوان خداوند، بهترین کرامت بهشتی 306
- اشاره 307
- 37. اسباب بهره مندی از بهشت 307
- 1 _ 37. پایبندی به مجموعه ای از ارزش های اخلاقی 308
- 2 _ 37. پایبندی به فرائض و احکام و سنن الهی 313
- 3 _ 37. ارجگذاری ایمان 314
- 1 _ 38. معنای واژه جهنّم 315
- 38. جهنّم 315
- اشاره 315
- 2 _ 38. نام های جهنّم 316
- 3 _ 38. نام برخی مکان ها و وادی های جهنّم 318
- 4 _ 38. دَرْک ها و درهای جهنّم 320
- 5 _ 38. ویژگی های جهنّم 321
- اشاره 321
- 2 _ 5 _ 38. آتش جهنّم 322
- 1 _ 5 _ 38. ابعاد جهنّم 322
- اشاره 322
- 1 _ 2 _ 5 _ 38. انسان جهنّمی در شمار هیزم جهنّم 324
- 2 _ 2 _ 5 _ 38. باد سوزان و دود بسیار سیاه 325
- 3 _ 5 _ 38. تاریکی جهنّم 325
- 4 _ 5 _ 38. خروش جهنّم 326
- 6 _ 38. تنوّع عذاب های جهنّم 327
- 7 _ 38. شدّت عذاب های جهنّم 327
- 8 _ 38. چرایی شدّت عذاب 331
- اشاره 333
- 9 _ 38. موکّلان جهنّم 333
- 1 _ 9 _ 38. زبانیه 334
- 3 _ 9 _ 38. نوزده فرشته نگهبان وادی سقر 335
- 2 _ 9 _ 38. فرشتگان غلاظ و شداد 335
- 4 _ 8 _ 38. مالک رئیس خازنان جهنّم 336
- 10 _ 38. ورود جهنّمیان به جهنّم 337
- 11 _ 38. تنگی جایگاه جهنّمیان 338
- 12 _ 38. آشامیدنی ها و غذاهای جهنّمیان 338
- 13 _ 38. لباس های جهنّمیان 342
- 14 _ 38. کند و زنجیر و گرزهای جهنّم 343
- 15 _ 38. سوختن در آب جوشان 344
- 16 _ 38. داغ نهادن جهنّمیان 345
- 17 _ 38. گزندگان موذی جهنّم 345
- 18 _ 38. سیمای جهنّمیان 346
- 20 _ 38. همدم شیطانی جهنّمیان 347
- 19 _ 38. فریاد جهنّمیان 347
- 21 _ 38. نزاع و جدال اهل جهنّم 348
- 22 _ 38. تحقیر و سرزنش جهنّمیان 349
- 23 _ 38. حسرت و اندوه بی پایان جهنّمیان 350
- 25 _ 38. کمیّت عذاب جهنّم 352
- 24 _ 38. محروم بودن جهنّمیان از رحمت پروردگار 352
- اشاره 354
- 39. اسباب ورود به جهنّم 354
- 1 _ 39. نافرمانی خدای تعالی و رسول (صلی الله علیه و آله) 354
- 2 _ 39. کفر و نفاق 355
- 3 _ 39. تکذیب و فراموشی آخرت 356
- 4 _ 39. دشمنی با امیرمؤمنان (علیه السلام) 356
- 6 _ 39. طغیان و استکبار 357
- 5 _ 39. دنیاگرایی 357
- 7 _ 39. پیروی از شیطان 358
- 8 _ 39. ستم و ستمگری 359
- 9 _ 39. ترک خردمندی و حقایق وحیانی 359
- 10 _ 39. عدم پایبندی در عمل به احکام و فرایض و ترک محرمات 360
- 1 _ 40. معنای لغوی 363
- 40. خلود 363
- اشاره 363
- 2 _ 40. بهشت جاویدان 364
- اشاره 366
- 3 _ 40. انواع مقداری عذاب 366
- 1 _ 3 _ 40. درنگ های احقابی 366
- 4 _ 40. عذاب ابدی 367
- 5 _ 40. چرایی خلود عذاب 369
- 6 _ 40. اثر نیّت در چرایی خلود نعیم و عذاب آخرت 370
- 7 _ 40. نقد پاره ای از عقاید عرفانی و فلسفی 371
- اشاره 371
- 1 _ 7 _ 40. تأویل ناروای عذاب و ابدیّت آن 372
- 2 _ 7 _ 40. خلود شخصی و خلود نوعی 373
- 3 _ 8 _40. اقسام کیفر و عذاب ابدی 374
- 8 _ 40. مرگِ مرگ 375
- 9 _ 40. روند آفرینش پس از پایان سرنوشت این انسان 377
- فهرست منابع 379
12 _ 36. جایگاه بهشتیان و منازل و لوازم آنها
جایگاه مؤمنان در بهشت ، بسیار وسیع و بزرگ است . شیخ صدوق نوشته است : کمترین مؤمن از نظر منزلت ، جایگاهی در بهشت دارد که ده برابر ملک دنیا است . وبرخی تا هفتصد برابر دنیا هم نوشته اند. (1)در قرآن کریم و روایات معصومان (علیهم السلام)
اوصاف منازل و مساکن و قصرهای زیبای بهشتی و فرش های نفیس ، پشتی ها، تخت ها، ظروف و جام ها بیان شده است .
(لَکِنِ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِنْ فَوْقِهَا غُرَفٌ مَبْنِیَّهٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الأَنْهَارُ)؛ (2)
ولی آنان که از پروردگارشان پروا داشتند، برای آنان غرفه هایی است که بالای آنها غرفه های (دیگر) بنا شده است ؛ از زیر آنها جویبارها روان است .
از حضرت باقر (علیه السلام) روایت شده است که فرمود :
امیرمؤمنان (علیه السلام) از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) پرسید: این غرفه ها را برای چه کسی و با چه چیز بنا کرده اند؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: خداوند این غرفه ها را برای دوستانش بنا کرده است ، از مروارید و یاقوت و زبرجد. و سقف های آن از طلا است و به نقره منقّش و مزیّن ساخته اند. هر غرفه ، هزار در دارد، و بر هر دری ملکی دربان است . و در آن غرفه ها فرش های عالی بر روی یکدیگر گسترده اند که بسیار بلند شده است ، از حریر و دیبا به رنگ های مختلف . و در میان آن فرش ها مشک و کافور بهشت پر کرده اند. (3)
بسترهایی با آستری از ابریشم درشت بافت ، (4)بالش سبز، (5)فرش هایی
1- الاعتقادات ، ص 80؛ جامع الاخبار، ص 126.
2- الزمر، آیه 20.
3- مجموعه رسائل اعتقادی ، رساله بهشت و دوزخ ، ص 137.
4- الرحمن ، آیه 54.
5- الرحمن ، آیه 76.