معرفت معاد صفحه 61

نبود، چه در مرتبه الوهیت و چه در مرتبه مخلوقات _ نفی معیّت عرضی و طولی _، آنگاه خداوند متعال موجودات را پدید آورد.

3 _ 9. حدوث مخلوقات مادّی

تعیین نخستین مخلوق مادّی در احادیث اعتقادی ، از لحنی یکسان برخوردار نیست . مرحوم شیخ مجتبی قزوینی ، پس از نقل پاره ای از این احادیث ، تلاش نموده با ارائه تحلیلی به رفع تعارض ظاهری آنان بپردازد و در نهایت ، در یک استنتاج از مجموعه احادیث وارده ، به این نظر می رسد که آب اوّل مخلوق است آنگاه ویژگیهای آن را شرح داده است .

4 _ 9. ماء بسیط مادّه اوّلیه خلقت

مرحوم قزوینی نوشته است : آب اوّل مخلوق است که به صورت شکل نیافته و عنصر بسیط و ساده ایجاد گردید. خلقت آن ابداعی است یعنی نوظهور است و ابتدا نبوده که «بود» شده است . این مخلوق مادّی و جسمانی است . با این که آب نامگذاری شده است ؛ امّا همانند آبِ موجود نیست . آن مادّه اوّلیّه بسیط که آب نامیده شده ، منشأ پیدایش موجودات (مادّی ) است . خداوند متعال تمام موجودات و مخلوقات مادّی را به صورت ترکیب و ترکّب از آن مادّه (ماء) آفرید. اختلاف اشیاء از جهت مادّه و جوهر نیست ، بلکه به اَعراض و حدود است . (1)

باید دانست دامنه موجوداتِ پدید آمده به موجودات دنیایی محدود نمی شود، بلکه تمام مخلوقات آسمانی و زمینی و دنیوی و اخروی ، از همان مادّه ساده که آب نام دارد با اشکال و خواص مختلف پدید آمده اند و در اصل و ریشه از آن مادّه اوّلیّه هستند. بدین روی ، اگر موجودی بر اثر تغییر و تحوّل عارضی ، فاقد خواصّ