معرفت معاد صفحه 62

و اَشکال شود، در نتیجه دچار انحلال مشخصّات می شود. و آنچه از او می ماند همان مادّه اوّلیّه که موسوم به «ماء» است . (1)

5 _ 9. تقسیم مادّه اوّلیّه به علّیّین و سجّین

مادّه اوّلیّه «ماء» ذاتآ فاقد نور علم و حیات و قدرت بود. امّا پس از اعطای

قدرت و علم از سوی خداوند متعال ، دارای استطاعت گردید. سپس مورد تکلیف

و آزمایش قرار گرفت . در نتیجه قسمتی از «ماء» اطاعت و قسمت دیگری عصیان کرد. بخش مطیع ، در اثر اطاعت مورد تفضّل و لطف خداوند واقع گردید و بخش عاصی در اثر سرپیچی ، مورد کیفر الهی قرار گرفت . باید توجّه کرد، که شیرینی وگوارایی و شوری و تلخی ، نتیجه عملکرد دو بخش از آب است یعنی تفضّل الهی

به «ماء» مطیع به صورت شیرینی و گوارایی ، و عدل و کیفر الهی به «ماء»

عاصی ، به صورت شوری و تلخیِ اعمال گردید. (2)خداوند متعال ، درباره علّیّین

و سجّین می فرماید :

(کَلاَّ إِنَّ کِتَابَ الفُجَّارِ لَفِی سِجِّینٍ )؛ (3)

هرگز! همانا نوشته شده است _ قضای الهی بر آن است _ که جایگاه بدکاران در سجّین _ دوزخ _ است .

(کَلاَّ إِنَّ کِتَابَ الاَْبْرَارِ لَفِی عِلِّیِّینَ )؛ (4)

هرگز! همانا نوشته شده است _ قضای الهی بر آن است _ که جایگاه نیکان در علّیّین _ بهشت _ است .

1- ر.ک : معاد از دیدگاه قرآن ، حدیث و عقل ، ص 67.
2- معاد از دیدگاه قرآن ، حدیث و عقل ، ص 69.
3- المطفّفین ، آیه 7.
4- المطفّفین ، آیه 19. در ترجمه این آیه و آیه هفتم همین سوره از مناهج البیان (جزء سی ام )، ص 256 و  265استفاده شده است .