برزخ و معاد از دیدگاه قرآن و روایات صفحه 342

اهل قبور می کند و گویای اطلاع داشتن مردگان از زیارت کنندگان قبور است و اینکه آنان با زائران انس می گیرند.

5. ملاقات ارواح برزخیان با یکدیگر

از مجموع روایاتی که درباره حیات برزخی وارد شده است، استفاده می شود که محل زندگانی ارواح در همین کره زمین بوده و با بدن های برزخی خود در زمین و هوا زندگی می کنند.

ممکن است که ارواح با قدرتی که در قالب های لطیف برزخی خود دارند به کرات دیگر نیز رفت و آمدی داشته باشند، اما به لحاظ مراتب درجه و فضیلت خود. البتّه شعاع پرواز آن ها برای ما معلوم نیست. آنچه مسلّم است اینکه ارواح در عالم برزخ با جسم مثالی که شبیه به قالب دنیوی است یکدیگررا که در دنیا با هم آشنا بودند، می شناسند و به دیدار یکدیگر نیز می روند.

امام صادق علیهم السلام می فرماید وقتی که روح آدمی وارد برزخ شد، برزخیان به دیدار او می شتابند.

إِنَّ الأَرْوَاحَ لَتَلْتَقِی فی الْهَوَاءِ فَتَتَعَارَفُ وَ تَسَاءَلُ.((1))

ارواح در هوا با همدیگر برخورد و تلاقی دارند و یکدیگر را می شناسند و با هم صحبت می کنند.

حماد بن عثمان از امام صادق علیهم السلام روایت می کند:

ذَکَرَ الْأَرْوَاحَ أَرْوَاحَ الْمُؤْمِنِینَ فَقَالَ: یَلْتَقُونَ. قُلْتُ: یَلْتَقُونَ؟ قَالَ: نَعَمْ