برزخ و معاد از دیدگاه قرآن و روایات صفحه 414

نوشته شود تا حقایقی از آن کشف گردد. در عظمت آن روز همین بس که به عقیده­ی برخی، 1400 آیه در رابطه با معاد وارد شده است که اگر همه آن ها جمع آوری و تفسیر شود چندین کتاب قطور خواهد شد، و حتّی به عقیده بعضی دیگر، یک ثلث قرآن می تواند مربوط به آن باشد. امّا به هر صورت، یقیناً می توان گفت کم تر سوره ای است که در آن صریحاً و یا تلویحاً نامی از زندگی رستاخیز برده نشده باشد.

اکنون در آغاز این فصل به بیان چند مطلب می­پردازیم:

مطلب اوّل: واژه معاد

قبل از ورود به اصل بحث، به نظر می رسد که توجّه دقیق به مفهوم واژه معاد لازم و ضروری است.

کلمه «معاد» مصدر میمی و اسم زمان و مکان از مادّه «عود» «یعود، عود» به معنای رجوع و بازگشت است.((1))

«معاد» در معنی، بازگشتن است و همچنین زمانی که در آن باز می گردند و نیز برای مکانی است که به آنجا باز می گردند. (معاد، هم اسم مصدر است و هم اسم زمان و مکان).((2))

در معنای اصطلاحی معاد آرای مختلفی وجود دارد، برخی گفته اند مقصود از