برزخ و معاد از دیدگاه قرآن و روایات صفحه 574

و عذاب جسم و روح می شود، وجود دارد که عذاب های جسمی قبلاً بیان شد، اینک نوبت آن رسیده است که عذاب های روحی در روز رستاخیز را بیان کنیم، و شاید همه انسان ها در روز رستاخیز، به خاطر کنار رفتن حجاب ها، از چنین رحمت واسعه ای آگاه شوند، چنان که خداوند حکیم می فرماید:

{وَعَدَ اللهُ الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقاَتِ وَالْکفّار نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا هی حَسْبُهُمْ وَلَعَنَهُمُ اللهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِیمٌ}.((1))

خدا به مردان و زنان منافق و کافر وعده آتش دوزخ داده که پیوسته درآن جا هستند و این عذاب برای آنان کافی است و آنان را از رحمت خود دور ساخته و برای آنان عذاب پایداری است.

شاهد سخن این است که در آیه پیشین، از «مؤمنین» و «مؤمنات» سخن گفته و در این آیه از منافقین و منافقات و کافران.

در آیه قبل نخست نعمت ها و لذّت های جسمانی را یاد آور شده آن گاه نعمت لذّت خشنودی خدا را یاد آور شده است. در این آیه نیز نخست آتش دوزخ را یادآور شده آن گاه عذاب و تلخی احساس دوری از رحمت خدا را که احساس آن جانکاه است، مطرح نموده است.

در حقیقت این دو آیه از نظر وعده و وعید و کسانی که آن ها را دریافت خواهند کرد، حالت لفّ و نشر مرتّب دارند، و قطعاً دوری از رحمت خدا کیفری غیر از آتش دوزخ است. زیرا در غیر این صورت لازم است جمله «و لعنهم الله»