معاد صفحه 167

13 آدم کشی ، رهاکردن بستگان

، نداشتن وصیّت ، بی اعتنایی به حقوق مردم و نپرداختن زکات ، هر کدام وسیله حسرت در قیامت خواهد بود .

بارالها ما را از آن ندامت های مخفی و آشکار و از آن حسرت های سخت در تمام مراحل نجات بده .

اعترافات

مجرمان در قیامت ابتدا به حاشا کردن و دروغ گفتن می پردازند و خیال می کنند که همچون دنیا دروغ و انکار می تواند وسیله رهایی آنان باشد ، یَومَ یَبعَثَهُمُ اللّهُ جمِیعَاً فَیَحلِفُونَ لَه کَما یَحلِفُونَ لَکُم وَیَحسِبُونَ اَنَّهُم عَلی شَی ءٍ(669) روزی که خداوند همه مردم را زنده و در دادگاه عدل خود حاضر می کند ، پس سوگندهای ناحقّ می خورند که ما کار خلافی نکرده ایم .

او قیامت را همچون دنیا و خداوند را مانند مردم خیال کرده و همان گونه که در دنیا با سوگند دروغ مردم را گول می زد ، می خواهد در قیامت با چنین سوگندهایی خداوند را هم گول بزند .

آری ، کسی که یک عمر با دروغ خوگرفته است ، نمی تواند به زودی از عادت خود دست بکشد ، ولی این دروغ ها در ابتدای کار است ، کم کم که با صحنه های قیامت بیشتر آشنا می شود و پرده ها هم یکی پس از دیگری کنار می رود و عمل های خلاف هم تجسّم پیدا می کند و شاهدان و شاکیان فراوان از زمین و زمان و اولیای خدا وحتّی اعضای بدن او در دادگاه حاضر می شوند ، دیگر جایی برای انکار و

دروغ نمی بیند . در آنجاست که قرآن می فرماید: وَلایَکتُمُونَ اللّهَ حَدِیثاً(670) هیچ مطلبی را پنهان نمی گذارند و هر چه هست می گویند . لذا در آن روز اعترافات عجیبی دارند که ما نمونه هایی از آنها را در اینجا نقل می کنیم :

1 در روز قیامت همین که خداوند به مجرمان می گوید: آیا پیامبران آیات مرا بر شما نخواندند و شما رااز این روز هشدار ندادند ؟ می گویند: شَهِدنَا عَلی اَنفُسِنا(671) بلی ، ما امروز علیه خودمان گواهی می دهیم .

2 کسانی که در دنیا راه خدا و اولیای او را رها کردند ، در قیامت به گناهان خود اعتراف می کنند . فَاعْتَرَفُوا بِذَنْبِهِم (672)