معاد صفحه 82

در این آیه بجای بشارت هایی که به مؤ منان داده می شد ، تعبیر به غَمَرات که به معنای شدائد فراگیر است شده و به جای اینکه تَوَفّی و جان گرفتن از طرف فرشتگان باشد ، ماءموران به او می گویند: جانتان را بدهید ، که این یک نوع تحقیر آنان است .

3فَلَمّا نَسُوا ما ذُکِّروا بِهِ فَتَحنا عَلَیهِم اءبوابَ کُلِّ شَی ءٍ حَتّی اِذا فَرِحُوا بِما اُوتُوا اءخَذْناهُم بَغْتَهً . . . (250) قبل از این آیه خداوند می فرماید: ما برای مردم پیامبرانی فرستادیم ولی آنان مخالفت کردند ، آن مخالفان را برای هشدار در شدائد و ناگواری ها قرار دادیم تا شاید از خواب غفلت بیدار شده و به درگاه خدا تضرّع و زاری و توبه نمایند ، ولی باز هم سرمستانه بکار خود ادامه

دادند ، ما راه دیگری را انتخاب کردیم و آن اینکه : این مردم فراموشکار و غافل را با انواع شادی ها و نعمت ها سرگرم کردیم تا همین که مشغول تفریح ، لذّت و کامیابی شدند ، ناگهان همه را با قهر خود بگیریم . آری ، این راه برای آن دسته از افرادی است که پیامبران ، هشدارها و حوادث ، هیچ یک آنان را تکان نمی دهد .

4وَلَوتَری اِذ یَتَوَفَّی الَّذینَ کَفَروا المَلائِکَهُ یَضرِبُونَ وُجوهَهُم و اَدبارَهُم وَ ذُوقُوا عَذابَ الحَرِیقِ(251) ای پیامبر ! اگر وضع دلخراش و عبرت انگیز کفّار را به هنگامی که فرشتگان مرگ به صورت و پشت آنان می زنند و به آنها می گویند: بچشید عذاب سوزنده را مشاهده می کردی ، از سرنوشت رقّت بار آنان آگاه می شدی .

چنانکه در آیه دیگر می فرماید: فَکَیفَ اِذا تَوَفَّتْهمُ المَلائِکَهُ یَضرِبُونَ وجُوهَهُم وَ اءدبارَهُم (252) چگونه است حال این جنایتکاران به هنگام جان دادن ، زمانی که فرشتگان ماءمور جان گرفتن نزد آنان می آیند و در حالی که انواع دلهره ها و جدایی ها و خطرات انسان را به وحشت می اندازد ، به جای دلداری آنان با سیلی و کتک جان آنها را می گیرند .

5اِنّ الّذینَ تَوَفّاهُمُ المَلائِکَهُ ظالِمی اءنفُسَهُم قالُوا فِیمَ کُنتُم قالُوا کنّا مُستَضعَفِینَ فِی الاَرضِ قالُوا اءلَم تَکُنْ اءرضُ اللّهِ واسِعَهً فَتُهاجِروا فِیهَا(253) فرشتگان هنگام جان گرفتن افرادی که هجرت نکرده و به خود ظلم کرده اند ، می گویند: شما در چه حالی بودید ! و چرا

در صف کفّار قرار گرفتید ؟ آنها می گویند: ما در محیط خود در فشار بودیم . امّا فرشتگان این پاسخ را قبول نکرده و می گویند: مگر سرزمین خدا پهناور نبود که (به جایی دیگر) مهاجرت کنید ؟

آری ، مسلمان همین که در منطقه ای تحت تاءثیر افکار و شرایط غیراسلامی قرار می گیرد ، واجب است برای حفظ عقیده و افکار و ایمان خود هجرت نماید و نباید از حیوان پست تر باشد . زیرا می بینیم گروهی از حیوانات بخاطر ادامه زندگی خود به مناطق مختلف کوچ و به اصطلاح هجرت می نمایند .

کوتاه سخن آنکه یکی از گفتگوهایی که فرشتگان در لحظه مرگ با این افراد بی اراده و تن پرور می کنند و آنان را شرمنده می نمایند ، انتقاد از هجرت نکردن آنان از محیط گناه است .

آسان جان دادن