معاد صفحه 84

البتّه در ذیل روایات ، دلیل آن حضور هم آمده که مؤ منان با دیدن قیافه های ملکوتی اولیای خدا و با بشارت هایی که می دهند ، به راحتی حاضر به ترک دنیا وانتخاب جوار آن

بزرگواران شده و مردن برایشان آسان می گردد ، امّا آنان که عمری در راه خلاف بوده اند ، همین که حضور رهبران آسمانی را مشاهده می نمایند ، برغم هایشان افزوده شده وشرمندگی خاصّی آنان را فرامی گیرد ، به خصوص آنکه از طرف آن بزرگواران اشاراتی هم به وضع دلخراش آنان بشود .

قبض روح و جان دادن

چه کسی انسان را قبض روح می کند و جان او را می گیرد ، خداوند یا عزرائیل و یا فرشته ای دیگر ؟

قرآن گرفتن روح را یکجا به خدا نسبت داده ومی فرماید: اللّهُ یَتَوَفَّی الاَنفُسَ حِینَ مَوتِها(260) تنها خداوند به هنگام مرگ جانها را بدون کم وکاست می گیرد .

در جای دیگر قبض روح را کار ملک الموت دانسته و می فرماید: قُل یَتَوَفّاکُم مَلَکُ المَوتِ الّذی وُکِّلَ بِکُم (261) ای پیامبر ! به مردم بگو: جان شما را ملک الموت می گیرد ، همان فرشته ای که ماءمور گرفتن روح شما شده است .

و در جای دیگر همین کار را به فرشتگان نسبت داده و می فرماید: تَوَفَّتْه رُسُلُنا(262) فرشتگان فرستاده ما ، جان ها را می گیرند .

این سه آیه با هم منافاتی ندارند ، زیرا ملک الموت هم از طرف خداوند ماءموریّت دارد که در قرآن نیز با جمله وُکِّلَ بِکُم به این ماءموریّت اشاره شده است ، همان گونه که فرشتگان هم ماءمور خدا هستند و در قرآن با کلمه رُسُلُنا به این حقیقت اشاره شده است .

بنابراین قابض ارواح و گیرنده اصلی جان ها خداست و ملک الموت

و فرشتگان از طرف خداوند ماءمور این کارند و طبق فرموده امام صادق علیه السّلام ملک الموت یارانی از فرشتگان دارد که در اطراف عالم جان ها را می گیرند و به عزرائیل علیه السّلام تحویل داده و او همه را به خداوند تقدیم می نماید . (263)