- اشاره 1
- تداعی عرفی شدن فقه 1
- 1. توحید در تشریع 10
- 2. بازشناسی حکم الهی از حکم ولائی 11
- 3. مکتوب پیامبر اسلام در انواع دیه 13
- نقد: 15
- ورود این واژه ها در احکام مسلّم الهی 17
- دیه زن و فقیهان اهل سنت 23
- دیه زن و فقیهان شیعه 24
- ارزیابی دلیل اوّل 26
- شیوه زندگی غربی ملاک احکام اسلامی نیست 29
- نقد دلیل دوم 29
- تحلیل هر دو اصل 30
- دلیل چهارم نویسنده 31
- نقد دلیل سوم 31
- نقد اندیشه 33
- 4. دیه بر عاقله نوعی تعاون و مساعدت است 37
- آیا دیه بر عاقله بر خلاف آیه قرآنی است؟ 39
- ارزش یکسانی مکان ها 43
- ارزش یکسانی زمان ها 44
- اشاره 46
- 2. روایت کلینی به سند صحیح 50
- 1. روایت صدوق به سند صحیح 50
- تغلیظ دیه قتل در حرم امن الهی 53
- اشاره 53
- قتل در حرم و تغلیظ دیه 55
- دیدگاه فقیهان اهل سنت در قتل در حرم 55
- دیدگاه فقهای شیعه در قتل در حرم 56
- ارزش یابی نظر مخالف در نشست فقه پژوهشی 58
- نقد تضعیف روایات مربوط به قتل در ماه حرام و در حرم 60
- اشاره 62
- ریشه های سؤال نخست 63
- دیه بر عاقله، ربطی به ساختار زندگی ندارد 65
- چگونه فرد غیر مسئول، پیامد دیگری می پذیرد 68
- پاسخ پرسش دوم: 70
- روایه ظریف فی الدیات 81
- سوره نساء 111
- سوره مائده 111
- سوره بقره 111
- سوره توبه 111
- سوره نجم 112
- سوره شوری 112
- سوره قریش 112
- سوره روم 112
- سوره یوسف 112
- سوره مجادله 112
- سوره عنکبوت 112
در آن شهر، بستگانی دارد دیه اورا بر عهده بستگان پدری او بگذارد تا در ظرف سه سال بپردازند، واگر فاقد چنین بستگانی شد، دیه او را بر اهل شهر پخش کند. و اگر او بستگانی نداشته باشد ویا از اهل موصل نباشد، او را به کوفه برگرداند تا امام دیه او را بپردازد.(1)
5. محمد بن ابی بکر به امیرمؤمنان (علیه السلام)نوشت و از او سؤال کرد: دیوانه ای مردی را عمداً کشته است، حضرت در پاسخ فرمود: دیه او بر قوم اوست و خطا و عمد او یکسان می باشد.(2)
این جهات پنجگانه می تواند شبهه را تا حدی موجه جلوه دهد ولی با توجه به آنچه یادآور می شویم روشن می شود که اشکال کاملاً سطحی است. اینک پاسخ از سؤال نخست:
دیه بر عاقله، ربطی به ساختار زندگی ندارد
1. درست است که در عصر جاهلی عشیره به دفاع از جانی برمی خاست، ولی دفاع آنان، فاقد هر نوع قید وشرط بود، و اسلام درباره آن، یک رشته قیودی اخذ کرد و حکم را به صورت عقل پسند و خرد پذیر درآورد. شروطی که بر آن قائل شد، حکم را در دایره بسیار محدودی قرار داد و این شروط عبارتند از:
الف: جنایت عمدی نباشد.
1- 1 . وسائل:19، باب 2 از ابواب عاقله، حدیث 1.
2- 2 . وسائل الشیعه:19، باب 11 عاقله، حدیث 5.