پژوهشی در دیه انسان از دیدگاه قرآن و سنت و اجماع صفحه 70

مصرف می کند.(1)

نظیر این نوع ضمانت و دفع غرامت مسأله ضمان جریره است که در فقه برای خود بابی دارد و حاصل آن این است که گاهی فردی با فرد دیگر قراردادی به این نحو می بندد: من با تو قرارداد می بندم که مرا یاری کنی، و از من دفاع کنی، و دیه مرا بپردازی، و از من ارث ببری، و طرف دیگر می گوید: پذیرفتم، چه بسا قرارداد طرفینی می باشد یک طرف می گوید: با تو قرارداد می بندم که مرا کمک کنی، و تو را کمک کنم، و دیه مرا بپردازی و من دیه تو را بپردازم، از من ارث ببری و من از تو ارث ببرم.(2)

مسئولیت عاقله تنها تکلیف است یا همراه با ضمانت است

پاسخ پرسش دوم:

مسئولیت تنها تکلیفی است، یا همراه با ضمانت است

حاصل آن این است: آیا مسئولیت عاقله، فقط یک مسئولیت تکلیفی است و دیگر ضمانی بر عهده او نیست، و یا حکم در این مورد، تکلیفاً و وضعاً برعهده عاقله است. و به عبارت دیگر: آیا عاقله فقط تکلیف به پرداخت دیه دارد به گونه ای که اگر مخالفت کرد و نپرداخت، دیگر مدیون نیست، یا علاوه بر تکلیف به