- پیشگفتار 1
- مقدمه 3
- بخش اول: حیات و مرگ 6
- اشاره 6
- حیات و مرگ در روایات 7
- تلاش شیطان برای ربودن ایمان در دم مرگ (فلسفه شهادتین) 9
- راه حل های ارائه شده در روایات و سخن بزرگان: 11
- رویدادها ی هنگام مرگ 13
- 1.حضور فرشتگان 13
- 2.حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و علی (علیه السلام) 14
- 3.حضور چهارده معصوم (علیهم السلام) 17
- 4.وداع اعضاء بدن با همدیگر 18
- 5.شنیده شدن بعضی نداها 18
- سخت ترین حالت برای مجرم 19
- عذاب قبر، فشار قبر 24
- 1.نماز بی وضو _ عدم یاری ضعفا 27
- علل عذاب قبر 27
- 2.سخن چینی 28
- 4.عدم اجتناب از بول 29
- 3.غیبت 29
- 6.سستی در نماز 30
- 5.دوری کردن از همسر 30
- 7.کفّاره تضییع نعمتها 31
- 8.سخت گیر بودن و دیر راضی شدن 31
- 9.بد اخلاقی 31
- 10.ضد ولایت بودن _ هر چند فقط در مورد یک امام باشد 33
- 12.عدم برآوردن حاجت مؤمن 34
- 11.از روی غفلت خنده های مستانه کردن 34
- عوامل رافع عذاب قبر 36
- حقیقت فشار قبر 36
- سوغاتی های مرگ 53
- توبه از گناهان 55
- با حقیقت نمی شود شوخی کرد 56
- کی به زیارت مردگانمان برویم؟ 58
- کی مرده به زیارت می آید؟ 59
- برزخ 62
- چرا بدن نمی پوسد؟ 64
- بدن برزخی 68
- آیا می فهمد مرده است؟ 69
- مهمانی های برزخ 70
- پاره ای از تجسمات مردم در برزخ 71
- روایات 78
- برهوت 80
- اشاره 81
- بخش دوم: احتضار 81
- احتضار 82
- پس اندازی برای لحظه احتضار و شب اول قبر خودمان 86
- عوامل راحت جان دادن 88
- برخی از عوامل سخت جان دادن 88
- کفن 94
- غسل میّت 97
- حنوط 97
- غسل مسّ میّت 101
- نماز میّت 102
- فرشتگان و نماز بر میّت 104
- تشییع 105
- دفن 107
- قبرستان 115
- آنچه باید در قبرستان رعایت شود 118
- بخش سوم: گذری به برزخ 120
- اشاره 120
- گذری به برزخ 121
- بهشت 126
- اشاره 127
- بخش چهارم: آری، به راستی می شود زیبا مرد 127
- امام خمینی «رضوان الله تعالی علیه» 129
- شهید محراب آیه الله مدنی 131
- آیه الله صالحی مازندرانی 132
- شیخ بهائی 133
- شهید دستغیب 134
- شهید شیخ عبدالله میثمی 136
- آیه الله شیخ حسنعلی نخودکی 138
- آیه الله سید علی قاضی 140
- آیه الله بهاءالدینی 141
- حکیم هیدجی 144
- شیخ مرتضی طالقانی 145
- شهید ثالث ملا محمدتقی برغانی قزوینی 147
- فهرست منابع 150
برهوت
برهوت نام چاهی است در سرزمین حضر الموت که در جنوب یمن است. چاه عمیقی است، کسی قدرت پایین رفتن از آن و رسیدن به قعرش را ندارد. در آنجا مارهای سیاه، حیوانات موذی و وحشی فراوانند، گرمای طاقت فرسایی هم دارد. پست و پُرآفت و کثیف و پررنج است.
¯قال امیرالمؤمنین (علیه السلام): «شَرُّ بِئرٍ فِی النَّارِ بَرَهُوتِ الَّذِی فِیهِ اَروَاحُ الکُفَّار.» (1) «بدترین چاه در آتش، برهوت است که ارواح کُفّار در آنند.»
¯امام صادق (علیه السلام) از امیرالمؤمنین (علیه السلام) نقل می کنند:
«بدترین آب ها در بسیط زمین، آب برهوت است، برهوت همان است که در حضر الموت است و در آنجا جغدهایی که ارواح کُفّار بدانها تعلق پیدا کرده است، وارد می شوند.» (2)
¯امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: «در پشت یمن یک وادی است که به آن وادی برهوت گفته می شود و در آن وادی کسی سکونت ندارد مگر مارهای سیاه و از پرندگان فقط جغد. در آن وادی چاهی است به نام بَلَهوت که هر صبح و شام ارواح مشرکین را آنجا می برند تا از آبی که چون فلز گداخته گرم و چون چرک مخلوط شده با خون است بیاشامند.» (3)
1- کافی، ج 1، ص 67.
2- فروع کافی، ج 1، ص 76.
3- بحار، ج 3، ص291؛ معادشناسی، ج3، ص275.