- مقدمه پژوهشکده 1
- اشاره 6
- الف) حضرت آدم علیه السلام و روز بازپسین 7
- ج) حضرت ابراهیم علیه السلام و معاد انسان ها 8
- ه_) اعتقاد به معاد در کلام حضرت عیسی علیه السلام 9
- اشاره 12
- اشاره 13
- اشاره 14
- 1- «معاد» در لغت و اصطلاح 14
- 2_1_ معاد جسمانی از نظر قرآن 18
- 3-1- معاد جسمانی از نظر روایات 19
- 2- ایمان به معاد و آثار آن 20
- 3- یاد معاد 23
- اشاره 26
- 1- نفس در منظر قرآن 31
- اشاره 33
- 2- تجرّد نفس 33
- - ادلّه ی نقلیه 35
- اشاره 37
- 3- بقا ی نفس 37
- - ادلّه ی عقلیه 38
- اشاره 42
- 3- نمونه های عینی معاد در قرآن 51
- اشاره 51
- - داستان اصحاب کهف 53
- - ماجرای کشته ی بنی اسرائیل 54
- - برهان فطرت 55
- اشاره 55
- - برهان حکمت 59
- - برهان عدالت 62
- - برهان حرکت 64
- - برهان رحمت 66
- اشاره 70
- اشاره 71
- 1- معانی لغوی و اصطلاحی دنیا 72
- اشاره 74
- - دنیا فضل الهی است 74
- 2- آیات مدح دنیا در قرآن 74
- -دنیا خیر است 75
- -دنیا حسنه است 77
- -دنیا «رحمت» است 78
- اشاره 79
- دنیا «لهو و لعب» است 79
- -3 آیات مذمّت دنیا در قرآن 79
- بعضی از آیات ذم دنیا عبارتند از 79
- دنیا متاع غرور است 82
- دنیا متاع ناپایدار 84
- دنیا، نفی کننده آخرت است 85
- 4- رابطه ی دنیا و آخرت 86
- 5- جمع بین دنیا و آخرت 89
- 6- رابطه ی انسان و دنیا 90
- اشاره 94
- 1. دیدگاه متکلمین 95
- 2. نظر امام خمینی رحمه الله 100
- 3. آفرینش انسان، از دیدگاه وحی 102
- 4. عبادت چیست؟ 108
- 5. ابعاد عبادت 111
- 6. تقدم علم بر عبادت 113
- 7. بهترین عبادت 115
- اشاره 121
- 8. از عبودیت تا ربوبیت 121
- 1. مرحله ی بینش و تسلّط بر نفس 122
- 5. مرحله ی فرمانبرداری طبیعت 123
- 4. مرحله ی فرمانبرداری تن 123
- 3. مرحله ی بی نیازی روح از بدن 123
- 2. پیروی از نفس 125
- اشاره 125
- 9. عوامل بی رغبتی به عبادت 125
- 1. کبر 125
- 3. لقمه ی حرام 126
- 10. عبادت و قیامت 127
- اشاره 130
- 1. تجسّم اعمال 134
- 2. تجسّم و جاوانگی اعمال از دیدگاه قرآن 135
- اشاره 135
- الف) دسته ی اول 136
- اشاره 138
- - حضور عمل در قیامت 138
- ب) دسته ی دوم 138
- - اتیان عمل در قیامت 140
- ج) آیات دسته ی سوم 141
- اشاره 142
- - جزای انسان مکتسبات اوست 142
- د) آیات دسته ی چهارم 142
- - جزای بدکاران تنها اعمال آنان است 143
- - اعمال بد و ناروا، عین آتش و عذاب است 143
- ه_) آیات دسته ی پنجم 143
- اشاره 143
- - تجسّم اعمال بُخل ورزیده شده 144
- الف) دسته ی اول 145
- اشاره 145
- 3. تجسّم و جاودانگی اعمال از دیدگاه روایات 145
- ب) دسته دوم 147
- ج) دسته ی سوم 149
- احباط اعمال 152
- 2- شرک 157
- اشاره 157
- 1- کفر 157
- -3 نفاق: 158
- 4- ارتداد 160
- 5- تکذیب معاد 160
- 6- نپذیرفتن ولایت حضرت علی علیه السلام 161
- 7- ترک عمدی نماز 161
- 9- ریا 162
- 8- راضی نبودن به قضای الهی 162
- 11- حسد 163
- 12- عجب و خودبزرگ بینی 163
- 13- طمع 164
- تکفیر اعمال 165
- اشاره 167
- 1- اسلام و ایمان 167
- عوامل تکفیر 167
- 2- اجتناب از گناهان کبیره: 168
- 4- تلاوت قرآن 169
- 5- ذکر و یاد خدا 169
- 8- صدقه 170
- 7- شفاعت 170
- 10- ولایت و محبّت اهل بیت 171
- اشاره 173
- اشاره 174
- اشاره 176
- - حقیقت مرگ 177
- - قانون کلّی مرگ 178
- - مرگ از منظر روایات 180
- - لحظه ی مرگ 183
- - کیفیت مرگ 185
- - هراس از مرگ 191
- - آثار یاد مرگ 194
- 2- اعتقاد به برزخ و تأثیر آن 197
- اشاره 197
- - عالم قبر یا برزخ 199
- - فشار قبر 204
- - عوامل فشار قبر 205
- - عوامل نجات از فشار قبر 207
- - حیات برزخی 209
- - اثر اعتقاد به برزخ 213
- اشاره 215
- - نفخ صور 216
- - حشر در قیامت 219
- - هول قیامت 222
- _ اسامی واوصاف قیامت 224
- اشاره 224
- - قیامت 224
- _ رستاخیز 225
- _ مرصاد 226
- _ کنار رفتن پرده ها 227
- _ غبن 229
- اشاره 230
- 4_ اعتقاد به گواهان قیامت و تأثیر آن 230
- _ پیامبران 231
- _ امامان علیهم السلام : 232
- - فرشتگان 234
- _ زمان 236
- اعضا و جوارح 237
- اشاره 239
- _ همگانی نبودن حساب 241
- _ انواع حساب 243
- _ میزان اعمال در قیامت 246
- _ موازین در قیامت 248
- _ صراط 249
- _ صراط در آخرت 253
- 6_ اعتقاد به شفاعت و تأثیر آن 255
- اشاره 255
- ب) شفیعان درگاه الهی 263
- ج) شفاعت پیشوایان دینی 267
- د) شفاعت انبیا 269
- و) شفاعت مؤمنان 270
- ه_) شفاعت فرشتگان 271
- ی) شفاعت اعمال صالح 272
- موانع شفاعت 275
- 2- شرک 275
- 1- کفر 275
- اشاره 275
- 3- ظلم 276
- 5- ممانعت از پرداخت مهر 277
- 6- سبک شمردن نماز 277
- 7- غشّ در معامله 278
- 7- اعتقاد به بهشت و جهنّم و تأثیر آن 279
- اشاره 279
- _ بهشت فضل الهی 282
- اشاره 283
- _ نعمت های مادّی و معنوی بهشت 283
- 3- قصرهای بهشتی 284
- 2- سایه های بهشتی 284
- 1- باغ های بهشت 284
- 4- فرش ها و ارائک 285
- 5 _ غذاهای بهشتی 285
- 6 _ شراب های طَهُور 286
- 1- ایمان و عمل صالح 289
- اشاره 289
- 8_ اسباب ورود به بهشت 289
- 3- احسان و نیکوکاری 290
- 2- تقوا 290
- 5_ اخلاص 291
- 4- ترک هواپرستی 291
- _ جهنّم و حقیقت آن 292
- الف- شدّت فوق العاده ی عذاب های دوزخیان 299
- اشاره 299
- ب _ غذای دوزخیان 300
- ج _ لباس دوزخیان 301
- _ اسباب ورود به جهنّم 302
- 1_ کفر و نفاق 302
- اشاره 302
- 3_ پیروی از شیطان 303
- 2_ نافرمانی خداوند 303
- 5_ دنیا پرستی 304
- 7_ منع زکات 305
- 8_ خوردن مال یتیم 305
- اشاره 307
- آثار فردی معاد 308
- اشاره 308
- معنایافتن زندگی 309
- اشاره 309
- - برطرف شدن اضطراب 314
- - مسئولیّت پذیری 315
- امور مورد محاسبه 318
- - ارضای میل جاودانگی انسان 323
- - بندگی خدا 325
- شوق لقای الهی 326
- - رشد و پرورش فضائل اخلاقی در جامعه 328
- آثار اجتماعی معاد 328
- اشاره 328
- - تأمین امنیّت اجتماعی 329
- - ایثار و فداکاری 330
1- [1] . طلب و اراده، ص 45 و 46.
2- [2] . سوره ی مؤمنون، آیه ی 115.
3- [3] . سوره ی ابراهیم، آیه ی 8.
زیرا لازمه اش آن است که ذات حق بدون آن هدف کامل نبوده و با نیل به آن کامل شود. در حالی که واجب الوجوب عین کمال صرف و نامحدود است و کمالی خارج از ذات وی فرض نمی شود.
جمع میان این دو اقتضا آن است که فاعل جهان امکان منزّه از هدف بوده چون خود عین هدف هر موجودی است چنان که عین مبدأ هر موجودی است لیکن خود جهان دارای هدف وجودی بوده و به آن نائل می گردد، گرچه عده ای از آن در بین راه از گزند برخورد ناگوار مصون نخواهند بود(1).
3. آفرینش انسان، از دیدگاه وحی
بهترین مرجع برای شناخت هدف آفرینش قرآن کریم است؛ زیرا قرآن کتاب زندگی و نسخه ی تکامل و سعادت آدمی است:
)وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرآن ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَهٌ لِلْمُؤمِنینَ ...((2)
«و از قرآن آنچه شفا و رحمت است برای مؤمنان، نازل می کنیم ...».
در آیات قرآن تعبیرهای مختلفی در باره ی هدف آفرینش انسان شده است که به اختصار ذکر می شود:
الف: امتحان و آزمایش انسان ها:
)وَ هُوَ الَّذی خَلَقَ السَّمواتِ وَ الاَْرضِ فِی سِتَّهِ اَیام وَ کان عَرشُه عَلَی الْماءِ لِیبْلُوَکُم أَیکُم أَحسَن عَمَلاً((3)