معاد و آثار اعتقاد به آن صفحه 136

1- [1] . مبداء و معاد، ص 465، عرشیه، ص 283

2- [2] . شرح منظومه، مقصد 6، ص 352.

آیاتی که دلالت بر تجسّم و جاودانگی اعمال می کنند به چند دسته تقسیم می شوند:

الف) دسته ی اول

آیات دال بر «رؤیت اعمال در قیامت»:

)یومئذ یصدر الناسُ أشتاتا لِیروا اعمالهُم * فَمَن یعمَل مِثقال ذَرَّهٍ خیرا یرَه * و مَن یعمَل مِثقال ذَرَّهٍ شَرّا یرَه(

«در آن روز مردم به صورت گروه هایی پراکنده (از قبرها) خارج می شوند تا اعمالشان به آنها نشان داده شود * پس هر کس هم وزن ذرّه ای کار خیر انجام دهد آن را می بیند * و هر کس هم وزن ذرّه ای کار بد کرده آن را می بیند».

علّامه طباطبایی رحمه الله در تفسیر این آیات می فرماید:

«در آن روز اهل سعادت و رستگاری از اهل شقاوت و هلاکت متمایز می شوند، تا اعمال خود را ببینند، جزای اعمالشان را نشان دهند، آن هم نه از دور، بلکه داخل در آن جزایشان کنند؛ و یا به این که خود اعمالشان را بنابر تجسّم اعمال به ایشان نشان دهند».(1)

استاد حسن زاده ی آملی در مورد آیه ی شریفه معتقد است:

«تقدیر «جزا» که «لِیروا جَزاء اعمالهم» باشد تعسّف و تکلّف بیمورد است»(2)

مرحوم امام خمینی رحمه الله، با استناد به این آیات شریفه، تجسّم اعمال را یادآور می شود و به انسان هشدار می دهد که: