معاد و آثار اعتقاد به آن صفحه 138

1- [1] . شرح حدیث «جنود عقل و جهل»، ص 141.

2- [2] . سوره ی نجم، آیات 39، 40.

3- [3] . المیزان، ج 19، ص 76.

4- [4] . الجامع لاحکام القرآن، ج 17، ص 115.

)و أَنَّ سَعیهُ سَوفَ یری (، یراه فی الاخره، یعنی انسان سعی و تلاش را در آخرت می بیند».(1)

)کذلِکَ یریهُمُ اللّه ُ اعمالهُم حَسَراتٍ عَلیهم و ما هم بخارِجینَ مِنَ النّار( (2)

« ... این چنین خداوند اعمال آنها را به صورت حسرت زایی به آنان نشان می دهد، و هرگز از آتش (دوزخ) خارج نخواهند شد».

) ... یومَ ینظُر المَرءُ ما قَدَّمَت یدَاه وَ یقُولُ الکافِرُ یا لَیتنی کُنتُ تُرابا((3)

« ... روزی خواهد بود که انسان آنچه را از قبل با دست های خود فرستاده، می بیند. و کافر می گوید: ای کاش خاک بودم [و گرفتار عذاب نمی شدم]!»

طبرسی رحمه الله می گوید:

«معنایش این است که در آن روز انسان به اعمال خود نظر می کند؛ چون همه ی اعمال را نزد خود حاضر می بیند».(4)

ب) دسته ی دوم

اشاره

آیاتی که دلالت می کند بر حضور، احضار و وجدان عمل در قیامت:

- حضور عمل در قیامت

)یوم تجد کل نفسٍ مّا عَمِلَت مِن خیرٍ مُحضرا وَ ما عَمِلَت من سُوء تَودُّ لَو أنَّ بینَها و بَینَهُ أَمَدا بَعیدا و یحذرکم اللّه نفسه، و اللّه رؤوفٌ بِالْعِباد((5)