معاد و آثار اعتقاد به آن صفحه 180

1- [1] . سوره آل عمران، آیه ی 185.

2- [2] . سوره واقعه، آیه60.

3- [3] . تفسیر المیزان، ج19، س229.

قرآن با روشن ترین بیان به پیامبراکرم صلی الله علیه و آله خطاب می کند:

)وَ ما جَعلنا لِبَشرٍ مِن قَبلک الخُلدَ أفَإین مِّتَّ فَهُمُ الخالِدُونَ * کُلُّ نَفسٍ ذائقهُ المَوتِ وَ نَبلُوکُم بِالشَّر وَ الخَیرِ فِتنَهً وَ اِلَینَا تُرجَعونَ((1)

«پیش از تو [نیز] برای هیچ انسانی جاودانگی قرار ندادیم، آیا با آن که تو خواهی مُرد دیگران زنده می مانند؟ [نه چنین است]* هر نفسی طعم مرگ را می چشد، و شما را با بدی ها و خوبی ها آزمایش می کنیم، و سرانجام به سوی ما بازگردانده می شوید».

بنابراین، مرگ قانونی کلّی و ثابت است و هیچ گونه تغییری در آن پدید نخواهد آمد و جمله ی «اِنَّ الموتَ حَقٌّ»(2) از لوازم ایمان کامل است.

«قوانین عقلی نیز این معنا را تأیید می کند؛ زیرا معنا ندارد از یک سو جهانی برای آزمایش آفریده شده باشد و از سویی دیگر ابدی و جاودان و ثابت بماند؛ یعنی اصل امتحان، همیشه برای هدف است؛ و هرگز خود آزمون هدف نخواهد بود؛ زیرا معقول نیست انسانی برای ابد در سرای آزمون و در جلسه ی امتحان باقی باشد».(3)

- مرگ از منظر روایات

در کلمات پیشوایان معصوم علیهم السلام برای مرگ تعبیرات جالبی به کار برده شده است از جمله:

1- حضرت رسول صلی الله علیه و آله درباره ی مرگ فرمودند: