معاد و آثار اعتقاد به آن صفحه 318

1- [1] . سوره ی بقره، آیه 284.

2- [2] . سوره ی زُخرف، آیه ی 44.

3- [3] . سوره ی تکاثر، آیه 8.

4- [4] . سوره ی اسراء، آیه ی 26.

عهد و پیمان و سوگند مسائل دیگری هستند که انسان باید درباه ی آن ها پاسخ گو باشد:

)... وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ کَانَ مَسْئُولا((1)

«و به پیمان خود وفا کنید؛ زیرا که از پیمان پرسش خواهد شد».

)لا یؤَاخِذُکُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِی أَیمَانِکُمْ وَلَکِنْ یؤَاخِذُکُمْ بِمَا عَقَّدْتُمُ الأیمَانَ...((2)

«خدا شما را به سوگندهای بیهوده تان مؤاخذه نمی کند؛ ولی به سوگندهایی که [از روی اراده] می خورید [و می شکنید] شما را مؤاخده می کند...»

امور مورد محاسبه

اشاره

اموری که انسان در برابر آن مورد سؤال و مؤاخذه قرار می گیرد قطعاً اموری هستند که انسان با اختیار و انتخاب خویش آن ها را انجام داده است، و میزان مسئولیّت و مؤاخذه، در هر فعلی متناسب با همان فعل است.با این توضیح که خداوند به اقتضای حکمت بالغه ی خویش برای انسان حدود تعیین فرموده و انسان ها را موظّف نموده که به اختیار و انتخاب خویش آن چه را که او برای آن ها پسندیده مقرّر داشته انتخاب کنند و از آن چه نهی فرموده پرهیز کنند که این تصرّقات، موضوعات متنوّعی از زندگی انسان را در بر می گیرد و در حقیقت رابطه انسان با خداوند و سایر موجودات در ساماندهی می کند.

از جمله وظایف و مسئولیت های انسان می توان به موارد ذیل اشاره کرده: