- مقدمه پژوهشکده 1
- اشاره 6
- الف) حضرت آدم علیه السلام و روز بازپسین 7
- ج) حضرت ابراهیم علیه السلام و معاد انسان ها 8
- ه_) اعتقاد به معاد در کلام حضرت عیسی علیه السلام 9
- اشاره 12
- اشاره 13
- اشاره 14
- 1- «معاد» در لغت و اصطلاح 14
- 2_1_ معاد جسمانی از نظر قرآن 18
- 3-1- معاد جسمانی از نظر روایات 19
- 2- ایمان به معاد و آثار آن 20
- 3- یاد معاد 23
- اشاره 26
- 1- نفس در منظر قرآن 31
- 2- تجرّد نفس 33
- اشاره 33
- - ادلّه ی نقلیه 35
- اشاره 37
- 3- بقا ی نفس 37
- - ادلّه ی عقلیه 38
- اشاره 42
- 3- نمونه های عینی معاد در قرآن 51
- اشاره 51
- - داستان اصحاب کهف 53
- - ماجرای کشته ی بنی اسرائیل 54
- - برهان فطرت 55
- اشاره 55
- - برهان حکمت 59
- - برهان عدالت 62
- - برهان حرکت 64
- - برهان رحمت 66
- اشاره 70
- اشاره 71
- 1- معانی لغوی و اصطلاحی دنیا 72
- 2- آیات مدح دنیا در قرآن 74
- - دنیا فضل الهی است 74
- اشاره 74
- -دنیا خیر است 75
- -دنیا حسنه است 77
- -دنیا «رحمت» است 78
- دنیا «لهو و لعب» است 79
- بعضی از آیات ذم دنیا عبارتند از 79
- اشاره 79
- -3 آیات مذمّت دنیا در قرآن 79
- دنیا متاع غرور است 82
- دنیا متاع ناپایدار 84
- دنیا، نفی کننده آخرت است 85
- 4- رابطه ی دنیا و آخرت 86
- 5- جمع بین دنیا و آخرت 89
- 6- رابطه ی انسان و دنیا 90
- اشاره 94
- 1. دیدگاه متکلمین 95
- 2. نظر امام خمینی رحمه الله 100
- 3. آفرینش انسان، از دیدگاه وحی 102
- 4. عبادت چیست؟ 108
- 5. ابعاد عبادت 111
- 6. تقدم علم بر عبادت 113
- 7. بهترین عبادت 115
- اشاره 121
- 8. از عبودیت تا ربوبیت 121
- 1. مرحله ی بینش و تسلّط بر نفس 122
- 4. مرحله ی فرمانبرداری تن 123
- 3. مرحله ی بی نیازی روح از بدن 123
- 5. مرحله ی فرمانبرداری طبیعت 123
- 1. کبر 125
- اشاره 125
- 2. پیروی از نفس 125
- 9. عوامل بی رغبتی به عبادت 125
- 3. لقمه ی حرام 126
- 10. عبادت و قیامت 127
- اشاره 130
- 1. تجسّم اعمال 134
- اشاره 135
- 2. تجسّم و جاوانگی اعمال از دیدگاه قرآن 135
- الف) دسته ی اول 136
- اشاره 138
- - حضور عمل در قیامت 138
- ب) دسته ی دوم 138
- - اتیان عمل در قیامت 140
- ج) آیات دسته ی سوم 141
- - جزای انسان مکتسبات اوست 142
- اشاره 142
- د) آیات دسته ی چهارم 142
- - جزای بدکاران تنها اعمال آنان است 143
- - اعمال بد و ناروا، عین آتش و عذاب است 143
- ه_) آیات دسته ی پنجم 143
- اشاره 143
- - تجسّم اعمال بُخل ورزیده شده 144
- الف) دسته ی اول 145
- اشاره 145
- 3. تجسّم و جاودانگی اعمال از دیدگاه روایات 145
- ب) دسته دوم 147
- ج) دسته ی سوم 149
- احباط اعمال 152
- 2- شرک 157
- اشاره 157
- 1- کفر 157
- -3 نفاق: 158
- 5- تکذیب معاد 160
- 4- ارتداد 160
- 6- نپذیرفتن ولایت حضرت علی علیه السلام 161
- 7- ترک عمدی نماز 161
- 9- ریا 162
- 8- راضی نبودن به قضای الهی 162
- 12- عجب و خودبزرگ بینی 163
- 11- حسد 163
- 13- طمع 164
- تکفیر اعمال 165
- عوامل تکفیر 167
- 1- اسلام و ایمان 167
- اشاره 167
- 2- اجتناب از گناهان کبیره: 168
- 4- تلاوت قرآن 169
- 5- ذکر و یاد خدا 169
- 8- صدقه 170
- 7- شفاعت 170
- 10- ولایت و محبّت اهل بیت 171
- اشاره 173
- اشاره 174
- اشاره 176
- - حقیقت مرگ 177
- - قانون کلّی مرگ 178
- - مرگ از منظر روایات 180
- - لحظه ی مرگ 183
- - کیفیت مرگ 185
- - هراس از مرگ 191
- - آثار یاد مرگ 194
- 2- اعتقاد به برزخ و تأثیر آن 197
- اشاره 197
- - عالم قبر یا برزخ 199
- - فشار قبر 204
- - عوامل فشار قبر 205
- - عوامل نجات از فشار قبر 207
- - حیات برزخی 209
- - اثر اعتقاد به برزخ 213
- اشاره 215
- - نفخ صور 216
- - حشر در قیامت 219
- - هول قیامت 222
- - قیامت 224
- اشاره 224
- _ اسامی واوصاف قیامت 224
- _ رستاخیز 225
- _ مرصاد 226
- _ کنار رفتن پرده ها 227
- _ غبن 229
- اشاره 230
- 4_ اعتقاد به گواهان قیامت و تأثیر آن 230
- _ پیامبران 231
- _ امامان علیهم السلام : 232
- - فرشتگان 234
- _ زمان 236
- اعضا و جوارح 237
- اشاره 239
- _ همگانی نبودن حساب 241
- _ انواع حساب 243
- _ میزان اعمال در قیامت 246
- _ موازین در قیامت 248
- _ صراط 249
- _ صراط در آخرت 253
- اشاره 255
- 6_ اعتقاد به شفاعت و تأثیر آن 255
- ب) شفیعان درگاه الهی 263
- ج) شفاعت پیشوایان دینی 267
- د) شفاعت انبیا 269
- و) شفاعت مؤمنان 270
- ه_) شفاعت فرشتگان 271
- ی) شفاعت اعمال صالح 272
- موانع شفاعت 275
- 2- شرک 275
- 1- کفر 275
- اشاره 275
- 3- ظلم 276
- 6- سبک شمردن نماز 277
- 5- ممانعت از پرداخت مهر 277
- 7- غشّ در معامله 278
- 7- اعتقاد به بهشت و جهنّم و تأثیر آن 279
- اشاره 279
- _ بهشت فضل الهی 282
- اشاره 283
- _ نعمت های مادّی و معنوی بهشت 283
- 2- سایه های بهشتی 284
- 3- قصرهای بهشتی 284
- 1- باغ های بهشت 284
- 4- فرش ها و ارائک 285
- 5 _ غذاهای بهشتی 285
- 6 _ شراب های طَهُور 286
- اشاره 289
- 8_ اسباب ورود به بهشت 289
- 1- ایمان و عمل صالح 289
- 2- تقوا 290
- 3- احسان و نیکوکاری 290
- 5_ اخلاص 291
- 4- ترک هواپرستی 291
- _ جهنّم و حقیقت آن 292
- الف- شدّت فوق العاده ی عذاب های دوزخیان 299
- اشاره 299
- ب _ غذای دوزخیان 300
- ج _ لباس دوزخیان 301
- اشاره 302
- 1_ کفر و نفاق 302
- _ اسباب ورود به جهنّم 302
- 3_ پیروی از شیطان 303
- 2_ نافرمانی خداوند 303
- 5_ دنیا پرستی 304
- 8_ خوردن مال یتیم 305
- 7_ منع زکات 305
- اشاره 307
- اشاره 308
- آثار فردی معاد 308
- معنایافتن زندگی 309
- اشاره 309
- - برطرف شدن اضطراب 314
- - مسئولیّت پذیری 315
- امور مورد محاسبه 318
- - ارضای میل جاودانگی انسان 323
- - بندگی خدا 325
- شوق لقای الهی 326
- اشاره 328
- آثار اجتماعی معاد 328
- - رشد و پرورش فضائل اخلاقی در جامعه 328
- - تأمین امنیّت اجتماعی 329
- - ایثار و فداکاری 330
1- [1] . سوره ی اعلی، آیات 16 و 17 و 18.
2- [2] . سوره ی حج، آیه ی 77.
3- [3] . سوره ی طه، آیات 14 و 15.
«منم، من، خدایی که جز من خدایی نیست، پس مرا پرستش کن و به یاد من نماز برپادار. در حقیقت، قیامت فرارسنده است. می خواهم آن را پوشیده دارم، تا هر کسی به [موجب] آن چه می کوشد جزا یابد».
مرحوم علّامه ی طباطبایی می فرماید:
«آیه ی )اِنَّ السّاعَهَ آتیه( دستور «فَاعبُدنی» را تعلیل می کند، و این با آن چه در ابتدای آیه به آن اشاره شده که لزوماً بندگی خداوند متفرّع بر یگانگی ذات احدیت می باشد، منافی و معارض نیست؛ زیرا تحید بدون وجود معاد و حساب و کتاب – در عامّه ی مردم _ انگیزش ایجاد نمی کند و به همین جهت، معاد، متعلّق قضای حتمی الهی است. در این کلام اثر معاد در حاکم شدن ارزش های نفس الامری مانند بندگی خداوند متعال تبیین شده است».(1)
شوق لقای الهی
لقای الهی و رهایی از قفس جسم و ارزش والایی است که معتقد به معاد به آن باور دارد. امیرالمؤمنین علیه السلام در خطبه ی متقین به توصیف حال چنین کسانی می پردازد و می فرمایند:
«وَ لَوْ لَا الْأَجَلُ الَّذِی کَتَبَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ لَمْ تَسْتَقِرَّ أَرْوَاحُهُمْ فِی أَجْسَادِهِمْ طَرْفَهَ عَیْنٍ شَوْقاً إِلَی الثَّوَابِ وَ خَوْفاً مِنَ الْعِقَابِ عَظُمَ الْخَالِقُ فِی أَنْفُسِهِمْ فَصَغُرَ مَا دُونَهُ فِی أَعْیُنِهِمْ فَهُمْ وَ الْجَنَّهُ کَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِیهَا مُنَعَّمُونَ؛(2) و اگر نبود مرگی که خدا بر آنان مقرّر فرموده، روح آنان حتّی به اندازه ی بر هم زدن چشم، در بدن ها قرار