معاد و آثار اعتقاد به آن صفحه 33

1- [1] . سوره ی اسراء، آیه ی 85.

2- [2] . سوره ی مؤمن، آیه ی 15.

3- [3] . سوره ی نحل، آیه ی2.

4- [4] . سوره ی شوری، آیه ی52.

5- [5] . سوره ی قدر، آیه ی4.

)اِنَّما أمْرهُ اِذا أرادَ شَیئا اَن یقُولَ لَه کُن فیکون فَسُبحانَ الَّذی بِیدهِ مَلکوتُ کُلِّ شی ءٍ(.(1)

که در درجه ی اول می فهماند امر او عبارت است از: کلمه ی )کُن( که همان کلمه ی ایجادی است که عبارت از خود ایجاد است؛ و ایجاد هم عبارت از وجود هر چیز؛ لیکن نه از هر جهت بلکه وجود هر چیز از جهت استنادش به خدای تعالی و این که وجودش قائم به ذات است، این معنای امر خداست ... امر خدا عبارت از کلمه ی ایجاد اوست بدون این که اسباب وجود مافوق نشأه ی مادی و ظرف زمان است، و روح به حسب وجودش از همین باب است؛ یعنی از سنخ امر و ملکوت است».(2)

در قرآن کریم، امر «روح» به اوصاف مختلفی توصیف شده است از جمله در آیات: سوره ی نبأ/ 38، معارج/ 4، بقره/ 97، شعرا/ 193، نحل/ 102، مریم/ 17، سجده/ 9، حجر/ 29، ص/ 72 و ....

2- تجرّد نفس

اشاره

زمانی حیات پس از مرگ معقول است که عنصر اصلی انسان یعنی «روح»، «مُجرّد» از ماده و غیر بدن باشد و دستخوش تغییرات و تحولات مادّی نگردد، و بعد از جدایی و مفارقت از بدن باقی بماند.

دلایل عقلی و نقلی فراوانی برای تجرّد «نفس» گفته شده است، که این مختصر، گنجایش چنین بحث مهم و دقیق را ندارد. از این رو به بحث کوتاهی در این باره بسنده می شود.