معاد و آثار اعتقاد به آن صفحه 41

1- [1] . المیزان، ج 16، ص 377.

رَدَّ روُحَهُ اِلی جَسَدِهِ ..؛(1) مؤمن محض یا کافر محض که از دنیا می رود روح از بدنش منتقل می شود به هیکلی که مثل بدن اوست و با اعمال خود تا روز قیامت جزا داده می شود و چون خداوند مردگان را زنده کند بدن او را به وجود می آورد و روحش را به بدنش بر می گرداند».

همان طور که روایت تصریح می کند، روح پس از مرگ در قالب مثالی قرار می گیرد و به حیات ابدی خود ادامه می دهد.

حضرت امیر مؤمنان علیه السلام در حدیثی، جاودانگی انسان را به او یادآوری می کند و از او می خواهد برای جایگاه ابدی خویش توشه بر گیرد.

«اَیها النّاسُ اِنّا خُلقنا وَ ایاکُم لِلبَقاءِ لا لِلفَناءِ، وَلَکِنَّکُم مِن دارٍ تُنقَلُونَ، فَتَزَّودُوا لِما أنتمُ صَائِرونَ اِلَیه وَ خالِدُونَ فِیه؛(2) ای مردم ما و شما برای بقا ی در یک ابدیت آفریده شدیم؛ نه برای زوال و فانی شدن؛ پس شما فقط تغییر مکان می دهید، و از منزلی به منزل دیگر منتقل می شوید، از این سرای ناپایدار برای جایگاه و مکانی که به سویش رهسپارید و برای ابد در آن باقی خواهید ماند، توشه ای بردارید».

روایات مربوط به «بقا ی روح» و حیات آن پس از مرگ، بسیار زیاد است که در این نوشتار نمی گنجد و به همین مقدار مورد اشاره بسنده می شود.

اما نتیجه ی کلی و خلاصه مضمون روایات در این موضوع، این است که: روح انسان همیشه باقی است و در عالم برزخ منعم یا معذّب خواهد بود تا روز قیامت که مبعوث خواهد شد.