معاد و آثار اعتقاد به آن صفحه 79

1- [1] . التحقیق فی کلمات القرآن، ج 4، ص 92.

2- [2] . سوره ی یونس، آیه ی 21.

3- [3] . تفسیر صافی، ج 2، ص 398.

4- [4] . سوره ی اسرا، آیه ی 100.

5- [5] . سوره ی هود، آیه ی 9.

«و اگر از جانب خویش، نعمتی به انسان بچشانیم، سپس آن را از او بگیریم، بسیار نومید و ناسپاس خواهد بود».

-3 آیات مذمّت دنیا در قرآن

اشاره

در برابر آیاتی که دنیا را به اوصاف خوب و ارزشمندی متصف، و به آن «فضل» و «حسنه» و مانند آنها را اطلاق می کند، آیاتی وجود دارند که دنیا را مذمّت و از آن به عناوینی همچون لهو و لعب، متاع قلیل، متاع غرور یا کالای فریبنده و مانند آن یاد می کند. آیاتی که انسان احساس می کند که طی طریق حقّ و سلوک به سوی کسب کمالات معنوی جز با دوری از دنیا و مواهب مادی و دنیوی امکان ناپذیر است.

بعضی از آیات ذم دنیا عبارتند از

دنیا «لهو و لعب» است

راغب در مفردات می گوید:

«لهو، آن چیزی است که انسان را از آنچه مهم و مقصود است، به خود مشغول سازد».(1)

صاحب «قاموس قرآن» نکته ی دیگری را هم اضافه می کند و می گوید:

«لهو، مشغول شدن است و این مشغول شدن، توأم با غفلت است».(2)

«لعب، یعنی بازی. اصلِ آن لعاب به معنی آب دهان است؛ لَعب؛ یلعب لَعبا، یعنی آبِ دهانش جاری شد. به نظر طبرسی رحمه الله علّت این نامگذاری آن است که