- پیش گفتار 3
- اشاره 5
- فصل اول: کلیات 5
- اهمیت معاد 6
- تاریخچه اعتقاد به معاد 8
- نتایج ایمان به معاد 10
- اشاره 10
- 1. آرامش روحی 10
- 2. ترک گناه 11
- اشاره 11
- نتیجه بی ایمانی به قیامت 14
- ارتباط معاد و انسان شناسی 16
- تجرد و استقلال روح 18
- رابطه روح با بدن 20
- فصل دوم: راه های معادشناسی و دلایل آن 22
- اشاره 22
- اشاره 23
- 1. راه وحی 23
- گفتار اول: راه های معادشناسی 23
- 2. راه نقل 24
- 3. راه عقل 27
- 4. سرنوشت شوم منکران معاد 28
- گفتار دوم: دلایل امکان معاد 32
- 1. قدرت خدا 32
- اشاره 32
- 2. آفرینش آغازین 33
- 3. آفرینش نخستین انسان 34
- 3. نمونه های تاریخی معاد 36
- 4. بی دلیل بودن منکران معاد 37
- 5. عدل الهی و نظام جزا و پاداش الهی 39
- اشاره 42
- فصل سوم: مرگ، قبر و برزخ 42
- حقیقت مرگ 43
- همه می میرند 44
- مرگ طبیعی و مرگ زودرس 46
- اشاره 48
- یاد مرگ 48
- تاثیر یاد مرگ 49
- استقبال از مرگ 51
- اشاره 53
- 1. زشت کاری 53
- دلایل ترس از مرگ 53
- 2. دلبستگی به دنیا 54
- 3. ناآگاهی از حقیقت مرگ 55
- فرشته مرگ 57
- شکل های متفاوت فرشته مرگ 58
- یاران فرشته مرگ 60
- انواع جان کندن 61
- سختیِ جان کندن 63
- جان کندن کافران و گناه کاران 64
- حال کافران هنگام جان کندن 65
- حال مؤمنان هنگام جان کندن 67
- حکمت سخت جان کندن مؤمنان 68
- حضور معصومین هنگام جان کندن مؤمنان 70
- بازگشت به دنیا 71
- فشار قبر 72
- حیات برزخی 74
- سؤال قبر 75
- سؤال و فشار قبر 77
- گشایش قبر پس از پاسخ 79
- شنوایی مردگان با گوش برزخی 80
- مونس همیشگی قبر 81
- گفت وگوی مؤمنان در قبر 82
- حیات برزخی شهیدان 84
- پاداش ها و نعمت های برزخی 85
- اشاره 87
- فصل چهارم: قیامت 87
- حتمی بودن وقوع قیامت 88
- نزدیک بودن قیامت 89
- اشاره 91
- 1. نشانه های طبیعی 91
- نشانه های قیامت 91
- اشاره 91
- روایتی دیگر درباره نشانه های طبیعی 92
- اشاره 93
- 2. نشانه های اجتماعی، اخلاقی 93
- شروع قیامت با صیحه آسمانی 97
- فرار از هم در قیامت 99
- چگونگی معاد جسمانی 101
- شبهه امتناع اعاده معدوم 103
- شبهه آکل و مأکول 104
- برپایی دادگاه عدل الهی 106
- میزان الهی 108
- حسابرسی دقیق 109
- سؤال در پیشگاه الهی 112
- سؤال از ولایت علی علیه السلام در قیامت 113
- سؤال از حق الناس در قیامت 114
- قیامت و حق الناس 116
- گشوده شدن پرونده اعمال در قیامت 117
- تجسم اعمال 120
- تناسب جزا و عمل در قیامت 121
- گواهان دادگاه عدل الهی 123
- 1. گواهی اعضاء و جوارح 123
- اشاره 123
- 2. فرشتگانِ ثبت اعمال 124
- 3. زمان و مکان شاهدان بارگاه عدل خدا 125
- اشاره 125
- طول زمانی قیامت 127
- حسابرسی آسان 128
- 1. امید بر رحمت الهی 129
- اشاره 129
- اسباب نجات از عذاب قیامت 129
- 2. شفاعت 132
- اشاره 132
- شفاعت حضرت فاطمه علیهاالسلام 133
- اشاره 135
- 3. دوستی امام علی علیه السلام 135
- پل صراط و جواز عبور از آن 136
- فصل پنجم: بهشت و جهنم 139
- اشاره 139
- اشاره 140
- گفتار اول: بهشت 140
- نعمت های بهشتی 140
- نعمت های دلخواه در بهشت 142
- نورهای بهشتی 144
- بهترین های بهشت 145
- درختان بهشتی 146
- درخت طوبی 148
- درخت سدر 148
- حوض کوثر 150
- نمایی از حوض کوثر 152
- نغمه های بهشتی 153
- نردبان بهشتی 154
- شراب بهشتی 156
- دوستان آخرت 157
- دوستان بهشتی 159
- قصرهای بهشتی 160
- اوصاف بهشتیان 161
- زیبایی و جوانی دو ویژگی بهشتیان 162
- گفتار دوم: جهنم 164
- ویژگی های جهنّم 164
- اشاره 164
- حرکت جهنّم 166
- هیزم جهنّم 167
- خازنان جهنم 169
- گروه های گنهکار در محشر 170
- کتاب نامه 173
عمق جهنم سقوط می کند...»
امام صادق علیه السلام که آثار سخنان خود را بر چهره ابوبصیر می دید، نخواست بیش از این ادامه دهد. در پایان، به او فرمود: «ای ابوبصیر! آیا آنچه گفتم کافی بود؟»
ابوبصیر نفس عمیقی کشید و گفت: «آری! کافی بود، کافی بود».(1)
حرکت جهنّم
حرکت جهنّم
فرشته وحی فرود آمد و این آیه بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد: «و در آن روز، جهنم را حاضر کنند (آری) در آن روز انسان متذکر می شود، امّا چه فایده که این تذکر بر او سودی ندارد.»
این آیه تهدیدآمیز، پیامبر صلی الله علیه و آله را غمگین کرد رنگ از رخسارش پرید. یاران پیامبر صلی الله علیه و آله هنگامی که متوجه این تغییر حالت پیامبر صلی الله علیه و آله شدند، با نگرانی سراغ امام علی علیه السلام آمدند و ماجرا را به او گفتند.
علی علیه السلام با عجله خود را به مکانی که پیامبر صلی الله علیه و آله در آنجا بود رساند... نزدیک آمد و میان دو شانه پیامبر صلی الله علیه و آله را بوسه زد و فرمود: «ای رسول خدا! پدر و مادرم به فدایت، چه حادثه ای رخ داده؟»
_ برادرم جبرئیل آمد و این آیه را بر من تلاوت کرد.
و آیه را برای ایشان تلاوت کرد.
علی علیه السلام پرسید: «جهنم را چگونه حاضر می کنند؟»
_ به کمک هفتاد هزار فرشته آن را حاضر می کنند. من مقابل جهنم قرار می گیرم، جهنم می گوید: ای محمّد! با تو کاری ندارم. گوشت تو بر من حرام
1- بحارالانوار، ج 8، ص 280.