معاد، یا، بازگشت به جدی ترین زندگی صفحه 150

1- قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا علیه السلام: یَابْنَ رَسُولِ اللَهِ! أَخْبِرْنِی عَنِ الْجَنَّهِ وَالنَّارِ، أَهُمَا الْیَوْمَ مَخْلُوقَتَانِ؟! فَقَالَ: نَعَمْ، وَ إِنَّ رَسُولَ اللَهِ صلی الله علیه و آله قَدْ دَخَلَ الْجَنَّهَ، وَ رَأَی النَّارَ لَمَّا عُرِجَ بِهِ إلَی السَّمَآءِ. قَالَ: فَقُلْتُ لَهُ: فَإنَّ قَوْمًا یَقُولُونَ: إنَّهُمَا الْیَوْمَ مُقَدَّرَتَانِ غَیْرُ مَخْلُوقَتَیْنِ! فَقَالَ علیه السلام: مَا أُولَئِکَ مِنَّا وَ لاَ نَحْنُ مِنْهُمْ. مَنْ أَنْکَرَ خَلْقَ الْجَنَّهِ وَالنَّارِ فَقَدْ کَذَّبَ النَّبِیَّ صلی الله علیه و آله وَ کَذَّبَنَا وَ لَیْسَ مِنْ وَلاَیَتِنَا عَلَی شَیْءٍ وَ خُلِّدَ فِی نَارِ جَهَنَّمَ! قَالَ اللَهُ عَزَّوَجَلَّ: هَذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِی یُکَذِّبُ بِهَا الْمُجْرِمُونَ * یَطُوفُونَ بَیْنَهَا وَ بَیْنَ حَمِیمٍ ءَانٍ. (توحید صدوق، باب ما جاء فی الرُّؤْیَه، حدیث 21 ص 118).

برسد ما می سازیم و وقتی که نفقه ای نمی رسد دست بر می داریم و صبر می کنیم تا آن که نفقه برسد. رسول خدا صلی الله علیه و آله به آن فرشتگان گفتند: نفقه شما چیست؟گفتند: نفقه ما گفتار مؤمن است در دنیا، که بگوید: سُبْحَانَ اللَهِ وَ الْحَمْدُلِلَّهِ وَ لاَ إلَهَ إلاَّ اللَهُ وَ اللَهُ أَکْبَرُ.(1)

پس چنانچه ملاحظه می فرمایید حضرت در سفر معراجی خود با بهشت و جهنم روبه رو شدند و این می رساند که هم اکنون بهشت و جهنم موجود است.

چگونگی بدن اُخروی

با تدبّر در آیات و روایات معلوم می شود که در برزخ و قیامت به اقتضای روح آدمی، بدن درست می شود. اگر روح، روحی باشد که انسانیت خود را از دست نداده باشد، آن بدن به شکل انسان می باشد و با روح متحد است - چرا که بدن اُخروی تجلی و ظهور روح است و هیچ گونه دوگانگی بین آن روح و آن بدن نیست - اما اگر روح، روحی باشد که حقیقت و اوصاف حیوانی یافته است، بدن هم به صورت همان حیوانی که