اوضاع طبیعی و انسانی قیامت از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 91

مراد از «راجِفَة» نيز همان نفخه اولي است، كــه زميـن و كـوههـا را تكـان مـي‌دهـد و مراد از «رادِفَة» نفخه دوم است، كـه متـأخـر و بعـد از نـفخـه اول صـورت مـي‌گيـرد .

«قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ واجِفَةٌ، اَبْصارُها خاشِعَةٌ،»

«دلهايي‌درآن‌روز سخت هراسان‌است ديدگان صاحب‌آن دلها از شرم‌افتاده باشد.» (8 و 9 / نـازعـات)

ايــن جملــه بيــانگــر صفــت آن روز اســــت. مــراد از قلــــوب در امثــــال ايــن مــوارد كــه صفــات ادراكــي از قبيـل علـم و خــوف و رجــاء و نظــائــر آن بــدان نسبــت داده مي‌شود، نفــوس بشــري است.

حال مردم در نفخه اول صور و در نفخه دوم صور (189)

اگــر خشوع را به ابصــار نسبت داده با اينكــه خشــوع از احــوال قلب است، بخاطــر آن بــوده كه اثر ظاهــري خشـوع در چشمها قوي‌تر از ساير اعضاء است. (1)

كيفيت نفخ و دميدن در صور

«وَاسْتَمِعْ يَوْمَ يُنادِالْمُنادِ مِنْ مَكانٍ قَريبٍ،»

«و بگوش باش روزي كه منادي از مكـانـي نـزديك ندا بـر مي‌آورد.» (41 / ق)

1-الميـزان ج: 20 ص: 300 .