- سرآغاز … 1
- پیش گفتار … 4
- بخش یکم تعیین امام به دست خدای سبحان … 7
- اشاره 7
- اراده خدای سبحان در تعیین امام … 7
- طرح امامت در آغاز بعثت … 10
- چگونگی نصب پیامبر … 14
- نبوّت و امامت به دست مردم نیست … 16
- بخش دوم بررسی امامت ابوبکر و عمر … 18
- امامت ابوبکر با تعیین شورا نبود … 18
- امامت عمر نیز با تعیین شورا نبود … 20
- دو نکته مهم … 21
- خلافت عمر به روایت دیگر … 22
- روایاتی دیگر … 23
- جمع بندی روایات … 25
- بخش سوم زمان طرح نظریه شورا … 28
- نظریه شورا چه زمانی مطرح شد؟ … 28
- جزئیاتی از طرح شورا … 42
- بخش چهارم بررسی برخی از جزئیاتی طرح شورا … 42
- اشاره 42
- چرا عمر نظریه شورا را مطرح کرد؟ … 44
- عمر و اجرای اندیشه شورا … 51
- کتاب نامه … 56
شماره صفحه در کتاب - ص: 70
***
عمر و اجرای اندیشه شورا …
آن گاه که عمر فکر شورا را به طور علنی مطرح کرد لازم بود آن را به اجرا درآورد. از سوی دیگر او از آغاز خلافت خود، عثمان را برای جانشینی خویش در نظر داشت و می خواست که خلافت پس از او در دست عثمان باشد، نه دیگری؛ از این رو فقط برای غلبه بر دیگران و جلوگیری از اجرای تصمیمات مشروع آن ها، فکر شورا را مطرح کرد و آنان را در صورتی که بخواهند با فرد مورد نظر خودشان بیعت کنند؛ نه با کسی که عمر می خواهد به کشتن تهدید نمود.
به این ترتیب ناچار بود در مقام عمل، شورا را به اجرا درآورد؛ امّا به گونه ای که به خواسته خودش بینجامد و دست یابی به این هدف تنها با برپایی چنین شورایی ممکن بود. از این رو شورایی مرکب از شش نفر تشکیل داد و خود آن ها را معین نمود، نه یک نفر بیشتر و نه یک نفر کمتر و آنان را موظف کرد که فقط یک نفر را از میان خودشان به عنوان خلیفه تعیین کنند.
اگر در این تصمیم گیری اکثریت بر یک نفر نظر داشته باشند و اقلیت با آن ها مخالفت کنند گردن گروه اقلیت زده شود؛ اما اگر سه نفر بر یک فرد و سه نفر دیگر بر فردی دیگر هم نظر شدند حرف آخر و تعیین کننده از آنِ چه کسی باشد؟
معلوم است این امتیاز برای عبدالرحمان بن عوف خواهد بود و هر کس نیز با او مخالفت کرد کشته شود. مدّت مشورت و تصمیم گیری