سلسله پژوهش های اعتقادی، آداب مناظره و گفت وگو در اصول دین المجلد 27 صفحه 17

شماره صفحه در کتاب - ص: 30

***

جدل حق: استفاده از حجّت معتبر …

خداوند از «جدال باطل» به «جدال عاری از برهان» تعبیر کرده و می فرماید:

«إِنَّ الَّذینَ یُجادِلُونَ فی آیاتِ اللَّهِ بِغَیْرِ سُلْطانٍ أَتاهُمْ إِنْ فی صُدُورِهِمْ إِلّا کِبْرٌ ما هُمْ بِبالِغیهِ»؛ (1)

آنان که در آیات خدا بدون دلیل و برهانی که برای آن ها آمده باشد، ستیزه جویی می کنند جز تکبّر، چیزی در دل ندارند که به خواسته دل خود نخواهند رسید.

در این آیه کلمه «سلطان» به معنای «حجّت» است؛ چرا که حجّت، دل ها را به سیطره و تسلّط خود وامی دارد. (2) از آن چه گذشت، روشن می شود که «جدال حق» به معنای «جدال برهانی» است.

اما باید گفت که «برهان» تنها در صورتی دل ها را تسخیر می کند که به تعبیر قرآن کریم «بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ»؛ (3)

«به بهترین روش» انجام شود؛ به همین جهت است که خداوند، استفاده از نیکوترین روش را

1- . سوره غافر: آیه 56.
2- . ر. ک: المفردات فی غریب القرآن: 244، مادّه «سلط».
3- . سوره نحل: آیه 125.