- سرآغاز … 1
- پیش گفتار … 4
- جدال در لغت … 6
- اشاره 6
- بخش یکم نگاهی به علم جدل … 6
- جدال در قرآن … 7
- اشاره 7
- قرآن کریم و تعلیم روش استدلال … 10
- قرآن کریم و استدلال های پیامبران پیشین … 13
- جدل حق: استفاده از حجّت معتبر … 17
- حجّت معتبر: کتاب و سنّت … 19
- نگاهی به آداب مناظره و جدل … 24
- بخش دوم جدل در علم کلام … 26
- دانشمندان اسلامی و تعریف علم کلام … 26
- اشاره 26
- قاضی ایجی … 27
- سعدالدین تفتازانی (2) … 28
- فیاض لاهیجی (2) … 29
- اصول دین و کتاب های امامیه … 31
- اصول دین و کتاب های اهل سنّت … 32
- موضوعات کتاب های اصول دین … 33
- اشاره 33
- آیا علم کلام از عوامل شکست های ماست؟ … 35
- تأثیر علم کلام در گرایش به تشیّع … 38
- برخی مسائل اختلافی در علم کلام … 39
- امامت و اصول دین … 41
- اشاره 41
- وجوب امامت … 41
- امامت چیست؟ … 44
- امامت، جزء اصول دین است … 48
- اشاره 51
- 1. دیدگاه اهل سنّت … 51
- تعیین امام با کیست؟ … 51
- اشاره 51
- نقد دیدگاه اهل سنّت … 52
- 2. دیدگاه شیعه … 54
- امام بعد از پیامبر کیست؟ … 57
- ادلّه شیعه بر امامت حضرت علی … 58
- شیعه امامیه و پایبندی به جدال احسن … 59
- اشاره 59
- نمونه هایی از استدلال های شیعه … 59
- استدلال به حدیث «مدینه العلم» … 62
- استدلال به حدیث «طیر» … 64
- 2. نگارش کتاب هایی در رد مخالفان … 67
- اشاره 67
- موضع شیعه در برابر هجوم مخالفان … 67
- 1. نگارش کتاب های استدلالی … 67
- جاحظ و سید بن طاووس … 72
- قاضی عبدالجبّار و سید مرتضی … 73
- شهاب الدین شافعی و شیخ نصیرالدین قزوینی … 74
- ابن تیمیّه حرّانی و پاسخ به دیدگاه او … 75
- ابن حجر هیتمی مکّی و قاضی نور اللَّه شوشتری … 76
- یوسف اعور واسطی و شیخ عزّ الدین حلّی … 76
- مولوی عبدالعزیز دهلوی و سید میر حامد حسین لکهنوی … 78
- نگاهی به کتاب نهج الحقّ و کشف الصّدق … 79
- کتابنامه … 86
شماره صفحه در کتاب - ص: 37
***
نگاهی به آداب مناظره و جدل …
در جدلِ مبتنی بر حقیقت کاوی و حق طلبی، هر دو طرف منازعه علاوه بر استفاده از حجّت معتبر، باید آداب مناظره و جدل را مراعات نمایند. اکنون مهم ترین آداب مناظره را که در قرآن کریم با عبارت «بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ» (1)
بدان اشاره شده، بیان می نماییم. در صورتی که بحث و جدل نوشتاری باشد رعایت آداب ذیل ضروری است:
1. هر دو طرف، باید با رعایت کامل مدارا، آرامش و وقار، دیدگاه و حجّت معتبر خود را ارائه نمایند.
2. هر دو طرف، بایستی از الفاظ روشن و عبارات زیبا برای بیان مقصود خود استفاده نمایند.
3. هر دو طرف، بایستی ازبد گویی و دشنام بپرهیزند.
4. هر دو طرف، باید از روش های پیچیده و خروج از موضوع بحث- که سازمان فکری طرف مقابل را به هم می ریزد- خودداری کنند.
5. هر دو طرف، باید از افزودن یا کاستن از سخنان طرف مقابل، بپرهیزند و از انتساب باورها یا حجّت های موهوم به وی، خودداری کنند.
1- . سوره نحل: آیه 125.