ترجمه اعتقادات شیخ صدوق صفحه 84

اعتقاد ما در باب عدل آن است که حقتعالی ما را بعدل مأمور فرموده و خود معامله با ما بما فوق عدل یعنی تفضل نموده، دلیل آن قول الهی است در قرآن که:

هر که نیکی آورده ده برابرش برای او است و هر که بدی آورد جزا داده نمیشود مگر مثل همان «1» و عدل آن است که ثواب عمل نیک را نیک دهند بهمان قدر و جزای بد را بد بهمان قدر و جناب نبوی صلی اللَّه علیه و آله فرمودند که: احدی داخل بهشت نمیشود بعمل خود مگر برحمت حق عز و جل.

______________________________
(1) مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَهِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَهِ فَلا یُجْزی إِلَّا مِثْلَها (سوره انعام آیه 160)

إعتقادات الإمامیه (للصدوق) / ترجمه

حسنی، متن، ص: 84

باب (بیست و پنجم) اعتقاد در اعراف

ابن بابویه رحمه اللَّه علیه گوید: اعتقاد ما در باب اعراف آن است که اعراف سوری است یعنی مکان مرتفعی است یا حجابی است میان بهشت و جهنم، بر آنجا مردانی هستند که هر کس را بسیما میشناسند و آن مردان پیغمبر ما صلی اللَّه علیه و آله و سلّم و اوصیاء آن جنابند داخل بهشت نمیشوند مگر آنکه شناسای ایشان بوده و ایشان شناسای او بوده اند، و داخل آتش نمیگردد الا کسی که ناشناس ایشان بوده و ایشان ناشناس او بوده اند.

و نزد اعراف حاضرند آن کسانی که کارشان معوق مانده تا امر خدا در باره آنها صادر شود یا اینکه عذابشان کند یا اینکه بازگشت بر ایشان بعفو و رحمت فرماید «1»

______________________________
(1) شیخ مفید علیه الرحمه فرموده است که بتحقیق که گفته شده است که اعراف کوهی است میانه بهشت و جهنم و گفته شده است که آن دیواریست میانه بهشت و جهنم و مجمل امر در آن آنست که آن مکانی است که نیست از بهشت و نه از دوزخ و بتحقیق که آمده است خبر باین مضمون و باینکه هر گاه روز قیامت بوده باشد رسول اللّه صلی اللّه علیه و آله و امیر المؤمنین و امامان از ذریه او صلوات اللّه علیهم آن کسانی که قصد نموده است خداوند بقولش که:

وَ عَلَی الْأَعْرافِ رِجالٌ یَعْرِفُونَ کُلًّا بِسِیماهُمْ وَ نادَوْا أَصْحابَ الْجَنَّهِ أَنْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ لَمْ یَدْخُلُوها وَ هُمْ یَطْمَعُونَ (سوره اعراف آیه 46) یعنی برای اعراف میباشند مردانی که میشناسند هر یک بسیماء ایشان پس ندا مینمایند اصحاب بهشت را که سلام باد بر شما (تا آخر

آیه) و این بجهت آن است که خداوند تعالی میشناساند ایشان را اصحاب بهشت را و اصحاب دوزخ را بسیمائی که قرار میدهد بر ایشان و آن سیماء علامتهائی است، و بتحقیق که بیان نموده است آن را بقولش در این قول که: یَعْرِفُونَ کُلًّا بِسِیماهُمْ (یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیماهُمْ) (سوره الرحمن آیه 41) شناخته میشوند گناهکاران بسیماء خود و بتحقیق که بیان فرموده است خداوند تعالی در این آیه که: إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِینَ، وَ إِنَّها لَبِسَبِیلٍ مُقِیمٍ (سوره حجر آیه 75) پس خبر داده است که در میان خلقش گروهی اند که نشان میگذارند خلق را پس میشناسند ایشان را بسیمای ایشان.

و روایت شده است از امیر المؤمنین علیه السّلام که فرمود در پاره از کلام خود که: منم صاحب عصائی که آلت نشان گذاردن است یعنی علمش بکسی که میداند حالش را بنشان، آن عصاء است.

و روایت شده از حضرت ابی جعفر محمد بن علی الباقر علیه السّلام که پرسیده شد از قول خداوند که: إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِلْمُتَوَسِّمِینَ (سوره حجر آیه 75) آن حضرت فرمود که این آیه در شأن ما اهل بیت نازل شده است یعنی در شأن امامان علیهم السّلام.

و بتحقیق که آمده است حدیث باین مضمون که خداوند تعالی ساکن میگرداند اعراف را (یعنی در اعراف) گروهی از خلق که مستحق نمی باشند بهشت جاودانی را بدون عقابی و نه مستحق میباشند خلود در نار را و ایشانند که بتأخیر افتاده اند امیدوارند از برای امر خداوند و از برای ایشان است شفاعت و ایشان همیشه بر اعرافند تا آنکه اذن و رخصت حاصل شود از برای ایشان در داخل

شدن بهشت بشفاعت پیغمبر صلی اللّه علیه و آله و امیر المؤمنین و امامان بعد از او علیهم السّلام و گفته شده است نیز که اعراف جای سکنای گروهی است که نبوده اند در زمین مکلف که تا مستحق گردند بسبب عملهای خود بهشتی را و نه دوزخی را پس ساکن میگرداند ایشان را خداوند تعالی در آن مکان و بعوض میدهد المهای دنیائی ایشان را به نعیمی که نمیرسند بسبب آن منزلهای اهل ثواب را که مستحق آن می باشند بسبب عملها.

و بعد از آن شیخ فرموده است که: همه آنچه را که ذکر نمودیم (یعنی در باب اعراف) جائز میباشد در عقول و به تحقیق که وارد شده است بآن خبرها و خداوند داناتر میباشد بحقیقت آن مگر آنکه آنچه جزم بآن حاصل است از این اخبار آن است که اعراف مکانی است میانه بهشت و دوزخ که می ایستد در آن مکان کسی که نام بردیم او را از حجتهای خداوند تعالی بر خلقش و میباشند در آن مکان روز قیامت گروهی که به تاخیر افتاده اند از برای امر خداوند و آنچه بعد از این مذکور شد خداوند داناتر است بحقیقت حال آن- مفید.