آرای وهابیت در ترازوی قرآن و سنت صفحه 21

ص:33

برای او دست، پا و چشم در نظر گرفته‌اند، هیچ ارتباطی با آن موجود متعالی غیر جسمانی ندارد.

نظر اندیشمندان اسلامی در متشابهات

برخلاف وهابیان که به ظاهر آیات متشابه تمسک می‌کنند و همان را ملاک قضاوت‌های خود قرار می‌دهند، شیعه و اهل سنت این‌گونه آیات را تأویل می‌برند و به معنای اصلی و واقعی آنها توجه می‌کنند که در ذیل به برخی دیدگاه‌های اهل سنت در این‌باره می‌پردازیم:

«غزالی» در «احیاء علوم‌الدین» با تأکید بر این امر (لزوم تأویل آیات متشابه) به روایاتی استناد می‌کند و می‌گوید: «برخی علما معتقدند که برای هر آیه شصت هزار تأویل وجود داردو برخی دیگر معتقدند، قرآن ٧٧٠٠٠ علم را داراست» .(1)

همچنین «رشید رضا» می‌گوید:

بعضی از صحابه و علما معتقد بودند که در قرآن کریم احکامی وجود دارد که تأویل آنها بعد از زمان تنزیل ظاهر می‌شود؛ مانند آنچه از آیات اخبار غیب آمده است.(2)

«شوکانی» نیز در «فتح القدیر» پس از اینکه به انواع تفاسیر اشاره می‌کند که برخی از آنها به روایات اکتفا می‌کنند و برخی تنها از علوم لغوی استفاده می‌کنند، می‌گوید:

روشن است که استفاده از معنای لغوی، مستلزم کنارگذاشتن