آرای وهابیت در ترازوی قرآن و سنت صفحه 55

ص:67

استدلال وهابیان

وهابی‌ها آنچه را پیش‌تر از عقاید مسلمانان ذکر کردیم، شرک می‌دانند؛ چرا که عبادت به معنای خضوع و خشوع است و عبادت برای غیر خدا شرک است. پس خواندن انبیا و اولیای فوت شده، درخواست حوائج از آنها، تعظیم قبور آنها و بقیه اموری که گذشت، شرک خواهد بود.(1)

نقد دیدگاه وهابیان

سخن وهابیان درباره عبادت‌بودن هرگونه زیارت و توسل، با مبانی شیعه و سنی ناسازگار است.

راغب در مفردات می‌گوید: «عبودیت، تذلل است و عبادت از آن رساتر؛ زیرا عبادت نهایت تذلل را گویند» .(2)ابن منظور نیز عبادت را خضوع و تذلل می‌گوید.(3)

برخی در اصطلاح نیز همین تعریف لغوی را آورده‌اند که به نظر کامل نمی‌رسد؛ زیرا برابر غیر خدا هم نهایت خضوع وجود دارد، مانند پدر، مادر، استاد و. . . . بنابراین اگر این معنا را عبادت بدانیم، همه اینها باید شرک باشند، در صورتی‌که کسی به این نتیجه ملتزم نخواهد شد. ازاین‌رو دسته‌ای دیگر عبادت را این‌گونه معنا کرده‌اند: «

العبادة هی الخضوع عن اعتقاد بالالوهیة المعبود » (4)؛ «عبادت خضوعی است که با انگیزه خدایی معبود همراه است» .

1- کشف الارتیاب، ص ١۴٩؛ به نقل از «تاریخ نجد» آلوسی.
2- مفردات، راغب اصفهانی، ص ٣١٩.
3- لسان العرب، ج٣، ص٢٧١.
4- تفسیر آلاء، بلاغی، ج ١، ص ۵٧.