آرای وهابیت در ترازوی قرآن و سنت صفحه 67

ص:79

نقد و بررسی

از آنچه در بیان انواع توحید گذشت، توحید در خالقیت مورد وفاق همگان است و حتی مشرکان نیز به آن معتقدند. اما مورد نزاع بین مسلمانان و وهابیان، مسئله توحید در ربوبیت است که وهابیان معتقدند کسانی که به ولی یا نبی متوسل می‌شوند، در واقع او را پرستیده‌اند؛ زیرا هر نوع خواندن و صدا زدن ولی را به عبادت تعریف می‌کنند و می‌گویند چون از آنان کمک و حاجت می‌خواهند، برای آنان الوهیت قائل‌اند و تدبیر بعض یا کل عالم را به دست آنان می‌دانند. سخنان وهابیت در مسئله توحید، مخالف صریح آیات و روایاتی است که اقرار به شهادتین را در تحقق توحید کافی می‌دانند؛ همان‌گونه که سیره مسلمانان نیز بر همین بوده است.

از دیدگاه قرآن، اعتقاد به تدبیر مطلق و مستقل، شرک است و با توحید ربوبی ناسازگار است. بنابراین اگر کسی معتقد باشد که انبیا و اولیا با اجازه الهی امری را عهده‌دار شده‌اند، منافاتی با توحید ربوبی ندارد. در صورتی که وهابیان از این نکته غافل‌اند. آیات مختلفی در قرآن کریم وجود دارد که تدبیر غیر خداوند را با اذن او مورد تأیید قرار می‌دهد که به برخی از آنها اشاره می‌شود: آیه ١١٠ سوره مائده به مأذون بودن حضرت عیسی (علیه السلام) از سوی خداونددر زنده کردن مردگان، خلقت پرنده، شفای بیماران و. . . اشاره می‌کند. بر این اساس نه تنها خداوند تصدیق می‌کند که عیسی مستقلاً این امور را انجام نمی‌دهد، بلکه خود حضرت (علیه السلام) نیز به این امر اشاره می‌کندو قدرت و تصرف خویش را از سوی خدا می‌داند. همچنین خداوند در جریان رد عقیده مسیحیت مبنی