دائره المعارف طهور: اصول عقاید صفحه 114

علت عدم رجوع اهل برزخ به دنیا و پاسخ این مسأله این است که این تقاضا و درخواست گرچه به صورت تمنای صادق از آنها صادر میشود ولی در حالی است که قوای مختلفه از شهوت و غضب و وهم را از دست داده و به علت خرابی بدن و اندراس و کهنگی عالم طبع، از کشمکش قوای متضاده و امیال مختلفه حقا در وجود آنها گرایش به گناه و تجاوز و تعدی و ظلم به زیردست وجود ندارد؛ و با طلوع نور توحید و ظهور آن در مرایای جلال و عظمت و کبریائیت حضرت حق عز و جل دیگر مجالی برای دکان خودپسندی و آئین استکبار و خودگرائی و خودمنشی و بلندپروازی و بلندپنداری برای آنها باقی نمی ماند، و در این صورت در شرائط فعلیه واقعا به جرائم خود در دنیا معترف و درخواست رجوع و تدارک را می نمایند. لیکن دنیا عالم طبع است، عالم کون و فساد است، عالم بروز قوای مادیه و شهوات و خواسته های غریزی و امیال طبیعی است، دنیا محل ظهور حس تفوق و تکبر و جمع ثروت و ازدیاد زن و فرزند و اعتبارات است؛ و اگر چنین نباشد دنیا نیست، و بنا به فرض آنها میخواهند به دنیا برگردند چون محل ترقی و تکامل انحصار به دنیا دارد.

ظالمان بر فرض که به دنیا بازگردند به همان اعمال سابق خود بازگشت میکنند. اگر خداوند آنها را به دنیا عودت دهد، نفوس آنان با همان موجودیت های فعلیه خود به دنیا بر میگردند، نه آنکه خداوند یک نفوس زکیه نقیه طاهره ای خلق کند و آنها را با آن نفوس به دنیا آورد؛ زیرا در این صورت دیگر آنها، آنها نیستند موجودات دیگری هستند که ربطی به آنان ندارد، و شیئیت موجودات به صور ملکوتیه آنهاست و موجودیت و شخصیت هر انسان به نفس ناطقه اوست؛ نفس ناطقه خود او، نه به بدن و جسم او، و نه به صورت های نوعیه و کلیه دیگر. و اگر آنان با همان نفوس خود که موجب تشخص آنان است به دنیا برگردند بواسطه هجوم امیال و غرائز و به علت ظهور و بروز همان خواسته های طبعی و طبیعی و به سبب عودت و بازگشت همان موجودیت فعلیه از غضب و شهوت و وهم و حس خودخواهی، برای بار دیگر دست میزنند به همان کرداری که سابقا در دنیا انجام میداده اند؛ «و لو ردوا لعادوا لما نهوا عنه و إنهم لک_اذبون؛ و اگر بازگردانده شوند، بی شک به همانچه از آن نهی شده بودند، باز می گردند، و بی تردید ایشان دروغگویند» (انعام/28).