دائره المعارف طهور: اصول عقاید صفحه 462

و اما اگر آن شخص متوفی کافر بوده باشد، آن دو فرشته بر او وارد میشوند و شیطان در مقابل او قیام دارد، چشم های شیطان مانند مس می باشد. آن دو فرشته میگویند: پروردگارت کیست؟ دینت چیست؟ و درباره این مردی که در بین شما ظهور نموده عقیده ات چیست؟ کافر میگوید: نمیدانم؛ در این حال بین او و بین آن شیطان را یله و رها می کنند پس شیطان در قبر او نود و نه مار گزنده بر او مسلط می نماید؛ از آن مارهائی که اگر یکی از آنها به روی زمین بدمد دیگر ابدا درختی روئیده نخواهد شد؛ و دری از قبرش بسوی جهنم گشوده میشود بطوریکه محل و ماوای خود را در آتش می بیند».

قرآن در خصوص قرین بودن عمل کافر با او می فرماید: «و من یعش عن ذکر الرحمن نقیض له شیطانا فهو له قرین*و إنهم لیصدونهم عن السبیل و یحسبون أنهم مهتدون*حتی إذا جاءنا قال یا لیت بینی و بینک بعد المشرقین فبئس القرینو؛ کسی که از یاد خداوند رحمن اعراض کند، ما می گماریم بر او شیطانی را که پیوسته با او قرین و ملازم است؛ و آن شیاطین پیوسته آنانرا از راه خدا باز میدارند و آنان چنین گمان می کنند که راه یافتگانند. تا زمانی که بر ما وارد شود میگوید: ای کاش فاصله بین من و تو که شیطان قرین من هستی، به اندازه فاصله مغرب از مشرق بود، پس چه بد قرینی هستی». (زخرف 36/37/38)

این شیطان، در حقیقت ظهور و بروز نفس اماره و موجودیت اوست که در دنیا بواسطه پرده ها و حجاب ها دیده نمی شد و اینک که در برزخ حجب کنار رفته است مشاهده میشود و انسان آرزوی دوری از او را میکند. و اگر مؤمن باشد و عملش زیبا باشد، آن قرین و ملازم به صورت انسان نیکو و خوش بو و خوش لباس در برابر انسان جلوه میکند. «قد أفلح من زک_اها * و قد خاب من دس_اها؛ فلاح و رستگاری از آن کسی است که نفس خود را رشد و نمو دهد، و خیبت و پشیمانی از آن کسی است که با نفس خود دسیسه و خدعه بازی کند» (شمس9/10).