دائره المعارف طهور: اصول عقاید صفحه 848

از نظر قرآن همه چیز در عالم حالت برگشتن دارد، عکس العمل دارد، حتی بالاتر از عکس العمل. اگر تعبیر به عکس العمل می کنیم چون تعبیری بالاتر از این نداریم. حالا چقدر فرق است میان اینکه انسان کاری را بکند و خیال کند این کار همین جور که رفت، دیگر دارد می رود و مرتب از او دور می شود؛ و اینکه فکرش این باشد که این کار که الآن از من دور می شود بعد برمی گردد؛ همان حالت موجود در کوه باشد، گرچه آن به سرعت برمی گردد. شما دیده اید زیر گنبد مسجد شاه اصفهان را به گونه ای درست کرده اند که رجع الصوتش مکرر است یعنی اگر انسان یک کلمه در زیر گنبد بگوید – من خودم امتحان کرده ام – بیش از یک بار و تا شش هفت بار تکرار می کند ولی هرچه که تکرار می کند ضعیفتر می شود. مثلا اگر بگویید: علی، فورا می گوید: علی علی ... هرچه انسان بگوید همان را به او پس می دهد؛ بگویی احمق، می گوید: احمق احمق .... هرچه بگویی همان را به خودت تحویل می دهد. تصدیق به روز جزا یعنی تصدیق به بازگشت اعمال، تصدیق به اینکه هر کار که می کنیم خیال می کنیم که کار از ما دور می شود و ما همین قدر یک کاری کردیم یک حرفی زدیم یک عملی انجام دادیم بعد جدا شدیم دور شدیم و آن عمل دائما از ما فاصله می گیرد؛ ولی این طور نیست، بعد بازگشت دارد، چه عمل خوب و چه عمل بد. «فمن یعمل مثقال ذره خیرا یره * و من یعمل مثقال ذره شرا یره؛ هر کسی کوچکترین عمل خیری بکند آن را خواهد دید، روزی به آن خواهد رسید و هر کسی که کوچکترین کار شری بکند روزی آن را خواهد دید و به آن خواهد رسید» (زلزله/7و8).