دائره المعارف طهور: اصول عقاید صفحه 881

این صورت برهانی سخن کفار است، و آیه شریفه آن را باطل می کند، چون گفتیم حقیقت انسان عبارت است از جان و روح و نفس او، که با کلمه "من- تو" از آن حکایت می کنیم، و روح آدمی غیر از بدن اوست، و بدن در وجودش و شخصیتش تابع روح است، و روح با مردن متلاشی نمی شود و معدوم نمی گردد، بلکه در حیطه قدرت خدای تعالی محفوظ است، تا روزی که اجازه بازگشت به بدن یافته و به سوی پروردگارش برای حساب و جزاء بر گردد، و با همان خصوصیاتی که خدای سبحان از آن خبر داده مبعوث شود. پس از آنچه گذشت دو مطلب روشن گردید، اول اینکه آیه "قل یتوفاکم ..." متصل است به آیه "أإذا ضللنا فی الأرض ..."، و پاسخی است که اشکال کفار را باطل، و شبهه آنان را درباره معاد دفع می کند. لیکن بعضی از مفسرین که کلمه "توفی" را به معنای مطلق میراندن گرفته اند، و متوجه نکته ای که در این تعبیر هست نشده اند و در تفسیر آیه دچار اشکال شده، و در توجیه اتصال آن به آیه قبل دست و پا کرده اند، و توجیهی کرده اند که عقل سلیم پذیرای آن نیست و آن را نمی پسندد. نکته دوم اینکه این آیه از روشن ترین آیات قرآنی است که دلالت بر تجرد نفس می کند و می فهماند که نفس غیر از بدن است، نه جزو آن است، و نه حالی از حالات آن.

من_اب_ع

علامه طباطبایی- ترجمه المیزان- ج 16- ص: 377، ج 19، ص: 229

کلی__د واژه ه__ا