- اهداء: 1
- اشاره 4
- شک در مورد خدا، نقطه آغاز یا توقف ؟ 6
- آیا خداوند بزرگ روح است یا جسم، او را چگونه پیش خودمان مجسّم کنیم ؟ 11
- از منظر قرآن وحدیث چگونه مؤمنین در ایمانشان با هم تفاوت دارند؟ 16
- اشاره 20
- آفرینش جهان و زمین چگونه بوده است ؟ 22
- غیر از دنیا چه جهان های دیگری وجود دارد؟ 27
- مقصود از عالم ذر چیست ؟ 36
- با توجه به عالم ذر، آیا انجام تکلیف و بندگی ما لازم است ؟ 39
- اشاره 42
- آفرینش آدم و حوّا چگونه و از چه چیزی بوده است ؟ 44
- هدف آفرینش انسان چیست ؟ 46
- اختلاف طبقاتی انسان ها چرا؟ 52
- تفاوت بین بندگان چرا؟ 56
- آیا اعمال پدر و مادر در نسل های بعد اثر دارد و این تأثیر با عدالت سازگار است ؟ 66
- اشاره 70
- پیامبران الهی چه تعدادی بودند؟ و نام چند نفر آن ها در قرآن آمده است ؟ 72
- اهداف و ویژگی های داستان های قرآن چیست و چرا خداوند سرگذشت همه پیامبران را در قرآن بیان نکرده است ؟ 74
- چرا بیشتر، سرگذشت پیامبران خاورمیانه در قرآن آمده است ؟ 75
- چرا پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله آخرین پیامبر شد؟ 78
- معنای حروف مقطعه قرآن به ویژه کهیعص چیست ؟ 81
- اشاره 84
- مقصود از فلسفه و اسرار احکام و عبادات چیست و آیا ما می توانیم از همه آن ها آگاه شویم ؟ 86
- تساوی و تفاوت زن و مرد در چیست ؟ 89
- چرا دیه زن نصف دیه مرد است ؟ 95
- چرا گواهی دو زن برابر گواهی یک مرد است ؟ 98
- اشاره 102
- برای کنترل شهوت و زیادکردن تقوی چه راه کارهایی در قرآن و احادیث وجود دارد؟ 104
- چه کنیم تا به گناه آلوده نشویم ؟ 111
- چه کنیم تا دعایمان مستجاب شود؟ 115
- چه کنیم تا نمازمان را سبک نشماریم و بنده خداوند بشویم ؟ 125
- عشق چیست و راه کار آن کدام است ؟ 131
- ویژگی های همسر خوب چیست ؟ 139
- اشاره 144
- اشاره 146
- نظم و ترتیب آیات قرآن از چه زمانی انجام شده و نام گذاری سوره ها به چه صورت بوده است ؟ 146
- نام گذاری سوره ها 148
- قرآن قدیم است یا حادث ؟ 149
- آیا قرآن تحریف (کم یا زیاد) شده است ؟ 153
- آیا وجود اختلاف قرائت ها به معنای تحریف قرآن است ؟ 155
- آیا قرآن برای همه جهان هاست یا برای مردم کره زمین ؟ 158
- انجیل و تورات و قرآن کتاب های آسمانی اند، چرا انجیل و تورات تحریف شد، ولی قرآن سالم ماند؟ 160
- درباره ترجمه و انواع و امکان آن توضیح دهید. 163
- اشاره 163
- اشاره 163
- 1. ضرورت ترجمه 163
- 2. مبانی و ترجمه قرآن 164
- روش های ترجمه قرآن 164
- کدام یک از ترجمه های قرآن کامل تر و دقیق تر است ؟ 166
- اشاره 168
- چرا خدا در مورد خود به جای «من» از «ما» استفاده می کند، مثلاً می فرماید ما زمین را آفریدیم ؟ 170
- منظور از آیه (اللَّهُ نُورُ السَّماوَاتِ وَالْأَرْض) چیست ؟ 171
- منظور از ساقی بودن خدا در آیه (وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ چیست ؟ 176
- منظور از صفت «لطیف»، که در قرآن چند بار تکرار شده، چیست ؟ 179
- چرا خداوند انسان ها را به فسق و فجور هدایت می کند؟ 182
- علم خدا به آینده، از سنخ علم های ما و (احتمالات و پیش بینی ها) است یا از نوع پیش بینی های قطعی الوقوع است ؟ 185
- اشاره 186
- چرا انسان امانت الهی را که آسمان و زمین قبول نکردند، پذیرفت ؟ 188
- در قرآن آمده است، رزق و روزی به دست خداست، اگر این گونه است اختیار انسان چگونه توجیه می شود؟ 191
- اشاره 196
- آیا پیش از خلقت آسمان ها و زمین و انسان ها، آفرینشی بوده است ؟ 198
- با توجه به آیه 12 سوره طلاق، خداوند چند جهان آفریده است ؟ 200
- چرا حوادث طبیعی مثل زلزله و سیل اتفاق می افتد؟ ریشه این بلاها چیست ؟ 201
- منظور از ملکوت آسمان ها و زمین در سوره انعام آیه 75 چیست ؟ 204
- اشاره 206
- با توجه به این که در قرآن تنها نام 26 پیامبر آمده است، چگونه می توان وجود صد و بیست و چهار هزار پیغمبر را ثابت کرد؟ 208
- آیا پیامبران از باطن موجودات آگاهی داشتند؟ 212
- آیا پیامبر از آینده و غیب خبر ندارد؟ 215
- چرا در قرآن از حضرت موسی علیه السلامبیشتر از انبیای دیگر سخن گفته شده است ؟ 219
- خداوند در قرآن خطاب به پیامبر می فرماید: «ای پیامبر! تو بر گناه خود آمرزش بخواه تا گناه گذشته و آینده تو را ببخشیم.» مراد از این گناه چیست ؟ 220
- چرا نام حضرت علی علیه السلام در قرآن ذکر نشده است ؟ 225
- بر اساس آیه 52 سوره احزاب چرا نمی توان بعد از وفات پیغمبر با همسران او ازدواج کرد؟ 228
- خداوند در سوره «ص» به داوری حضرت داود اشاره می کند و ایشان حکمی صادر کرد؛ اما مورد بازخواست قرار گرفت. در مورد این حکم و آیات مربوط توضیح بدهید. 230
- چرا حضرت خضر علیه السلام زنده است ؟ 235
- در قصه حضرت خضر علیه السلام و موسی علیه السلام در سوره کهف ضمیرها گاهی جمع است و گاهی مفرد. علتش چیست ؟ 237
- با توجه به سوره کهف چرا حضرت خضر علیه السلام با استفاده از علم لدنی، شخصی را که هنوز گناهش اثبات نشده، کشت ؟ 239
- در طوفان نوح آمده که آب از تنور فوران می کند یعنی چه ؟ 241
- آیا شیطان می تواند بر پیامبر نفوذ کند؟ 244
- اشاره 248
- منظور از دو بهشت (جنتان) در قرآن چیست ؟ 250
- شبهاتی پیرامون شفاعت را توضیح دهید؟ 252
- منظور از جنبده ای که در آخرالزمان ظاهر می شود، کیست ؟ 256
- آیا مرگ بدست خداست ؟ 259
- آیۀ (یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّهُ) شامل حال چه کسانی می شود؟ 262
- کاربردهای واژه نفس در قرآن 264
- وضعیت کوه ها در قیامت چگونه خواهد بود؟ 266
- حوادث قبل از رستاخیز 266
- قیامت چه مراحلی دارد؟ و چرا از آن با واژه های گوناگون مثل ساعه ، بعث، نشر و... نام برده شده است ؟ 270
- مقصود از نامه اعمال 272
- نامه اعمال انسان ها در قیامت چگونه است ؟ 272
- انواع نامه عمل 273
- تعبیرهای مختلف از نامۀ اعمال در قرآن 273
- نویسندگان نامه اعمال چه کسانی هستند؟ 275
- منظور از نفخ صور چیست ؟ 276
- عالم برزخ 277
- با توجه به آیات، زمین و آسمان از بین می روند و بعد بهشت و جهنم ایجاد می شوند؟ 280
- منظور از مردان اعراف در آیات 46 و 48 سوره اعراف چه گروهی است ؟ 282
- منظور از آیۀ «هیچ کس از بشر باقی نماند؛ جز آنکه وارد دوزخ می شود»، چیست ؟ 285
- دنیا و آخرت چه ارتباطی با هم دارند؟ 287
- نعمت های مادی و معنوی بهشت چیست ؟ 288
- اشاره 292
- منظور خداوند از «تعقیب شیطان ها با شهاب ها» چیست ؟ 294
- اگر شیطان ها توسط شهاب های آسمانی رد می شوند، پس چه طور انسان را فریب می دهند؟ 297
- اشاره 302
- هنگامی که پدرومادر از فرزند رو برمی گردانند، تکلیف فرزند چیست ؟ 304
- با توجه به آیه 221 و 222 سوره بقره چرا خداوند امر فرمود: از زنان محیض دوری کنید؟ 306
- آیا تکرار واژه تقوا در آیه 93 سوره مائده به معنای مختلف بودن معنای واژه تقوا است ؟ 310
- منظور از لهو و لعب در سوره حج و سوره محمد صلی الله علیه و آله چیست ؟ 313
- چرا خداوند در قرآن کریم به شب اول ذی الحجه قسم یاد می کند؟ 316
- منظور از فاجر و کافر در قرآن کیست ؟ آیا کسی که نماز نمی خواند از کفّار شمرده می شود؟ 318
- واژه رمضان چندبار در قرآن آمده است وچند آیه در مورد آن داریم ؟ 320
- با توجه به آخر آیه سوره شعراء دیدگاه قرآن و احادیث درباره شعر و شاعری چیست ؟ 322
- قاعده آیه 18 سوره بقره (صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ) چیست ؟ 329
- از آیه (کُلُوا وَاشْرَبُوا) چه قاعده ای استفاده می شود؟ 331
ص:211
1- (1) قاموس قرآن، ج 1، ص 66، انوار العرفان، ج 1، ص 379، انوار درخشان، ج 1، ص 94، تفسیر آسان، ج 1، ص 74، تفسیر نمونه، ج 1، ص 166-167، المیزان، ج 16، ص 232 و...
2- (2) بحارالانوار، ج 54، ص 329، 335 و ج 55، ص 228، ج 57، ص 121، ج 54، ص 329، ح 11.
3- (3) تفسیر پرتوی از قرآن، ج 3، ص 306، تفسیر جامع، ج 5، ص 498.
پرسش
چرا حوادث طبیعی مثل زلزله و سیل اتفاق می افتد؟ ریشه این بلاها چیست ؟
پاسخ
در سال های اخیر حوادثی در کشور ما اتفاق افتاده که باعث ایجاد این سوال در ذهن خیلی از مردم شده است. به راستی فلسفه این بلاها و مشکلات چیست؟ این مسأله را از چند بُعد می شود بررسی کرد.
1. نگاه فلسفی و کلامی: نظام خلقت نظام نقص و مشکلات و جمع بین خیر و شر است. ما وارد این بحث نمی شویم.
2. نگاه قرآنی و روایی: در قرآن سه دسته آیات هست که سه فلسفه برای چرایی حوادث طبیعی و مشکلات بشر مطرح می کند.
1. انواع حوادث و مشکلات: مشکلات و حوادث طبیعی گاهی در اثر ظلم افراد به هم است، مثلاً اسرائیل غاصب بر سر شهرهای فلسطین بمب می اندازد و مردم ناقص العضو می شوند یا به شهادت می رسند و مشکلاتی از این دست که استکبار بر سر برخی ملت های مظلوم می آورد یا افراد عادی گاهی به هم ظلم می کنند و مشکلاتی به وجود می آورند. روشن است که در مقابل ظلم باید ایستاد و یاور مظلوم بود.
2. سختی ها و حوادث در اثر عمل کرد انسان: (وَ ما أَصابَکُمْ مِنْ مُصِیبَهٍ فَبِما کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ وَ یَعْفُوا عَنْ کَثِیرٍ) ؛ (1) و هر مصیبتی به شما رسد پس به خاطر دستاورد شماست؛ و بسیاری (از خطاهای شما) را می بخشد» مثلاً انسان ها به خاطر کوتاهی یا گناهان گرفتار برخی از مشکلات می شوند،