ترازوی حقیقت، ترجمه میزان الحق جلد 4 صفحه 135

ص:137

1- . تاریخ الامم و الملوک، ج 4، ص 227 و 228 و چاپ مؤسسه اعلمی، ج 3، ص 292 و 293 ؛ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج 3، ص 343 و 248 ؛ بحار الانوار، ج 28، ص 383 و 384 و ج 31، ص 77 و 78 و 354 و 356 و 385 و 394 و ج 49، ص 279 ؛ الاحتجاج، ج 2، ص 320 و چاپ دار النعمان، ج 2، ص 154 ؛ الکامل فی التاریخ، ج 3، ص 65 ؛ نیل الاوطار، ج 6، ص 164 ؛ خلاصه عبقات الانوار، ج 3، ص 330 و 334 ؛ الغدیر امینی، ج 5، ص 360 و ج 10، ص 39 ؛ فتح الباری، ج 7، ص 54 ؛ کنز العمال، ج 2، ص 681 ؛ الشافی فی الامامه، ج 3، ص 197 ؛ تقریب المعارف، ص 349 ؛ قرب الاسناد، ص 100 ؛ الایضاح، ابن شاذان، ص 237 ؛ تاریخ المدینه، ابن شبه، ج 3، ص 922 ؛ تاریخ یعقوبی، ج 2، ص 160 ؛ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید معتزلی، ج 1، ص 190 ؛ تاریخ الخلفاء، ص 145.
2- معجم البلدان، ج 2، ص 353.
3- زعماء الاصلاح فی عصر الحدیث، ص 10.

پرسش شمارۀ 176 (144): تقیه و روایات موافق با اهل سنت

اشاره

بسیاری از روایات و احادیث نقل شده از آل البیت، در زمینۀ عقاید و انکار بدعت و غیره که در کتاب های شیعه آمده است، موافق روایات اهل سنت است؛ اما چون با خواستۀ شیعیان موافق نیست، روایات را از معنای ظاهری شان برمی گرداند و حمل بر تقیه می کنند.

پاسخ

بسم الله الرحمن الرحیم. و الصلاه و السلام علی عباده الذین اصطفی محمد و آله الطیبین الطاهرین. السلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

یکم: از سخن پرسش گر برمی آید که معیار صحت روایت، سازگاری آن با روایات اهل سنت است؛ در حالی که عکس آن صحیح است و معیار صحت روایت آن است که روایات اهل سنت، با روایات اهل بیت صلوات الله علیهم سازگار باشد؛ چون اهل بیت صلوات الله علیهم کشتی نوح و یکی از ثقلین هستند که هر کس به آن ها تمسک جوید، گمراه نمی شود. پس باید اهل سنت، روایات اهل بیت صلوات الله علیهم را بررسی کنند و از آن معیاری به دست آورند تا بتوانند صحت و سقم روایات دیگران را دریابند.

دوم: باید پرسش گر برای ما روشن کند که شیعیان در چه مواردی، روایات مربوط به عقاید و انکار بدعت را تأویل کرده اند و حمل بر تقیه نموده اند؟ چنین مطلبی را در کدام کتاب دیده که ما هم نگاهی به آن بیندازیم؟ علما بی دلیل از یک روایت دست نمی کشند و دلیلش را به صراحت و بدون پرده بیان می کنند. مثلاً اگر روایتی در بر دارندۀ تجسیم یا جبر باشد، بدون شک باید تأویل شود؛ چون مخالف بدیهیات است. اگر روایتی مخالف قرآن باشد، مثل روایت شستن پاها در وضو، باید آن را رد کرد، یا به معنایی سازگار با قرآن _ که تصریح به مسح دارد _ تأویل نمود.