امرها و نهیها و تحریم‌های خدا از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 141

1- الميزان ج: 7 ص: 456.

فلسفه قوانين الهي در ذبح حيوان و خوردن گوشت (337)

براي اين‌گونه موجودات هيچ مانعي طبيعي وجود ندارد از اينكه هر غذايي كه براي او قابــل هضــم و مفيــد باشد بخــورد، تنهــا مانعــي كــه از نظــر طبع تصــور دارد ايــن است كه آن غذا براي آن موجــودات ضرر داشته باشد، و يا مورد تنفر آنها باشد:

ضررداشتن در مرحله اول براي بدن مانند خوردن چيزي مسموم، و در مرحله دوم، ضرر داشتن براي روح، مثل چيزهايي كه در اديان و شرايع مختلفه الهي تحريم شده، و امتناع از خوردن اين‌گونه چيزها امتناع به حسب طبع نيست، بلكه امتناع فكري است. تنفر عبارت است از اينكه انسان يا هر جاندار ديگر چيزي را پليد بداند، و در نتيجه در مرحله اول، طبع او از نزديكي به آن امتناع بورزد، گاهي هم مي‌شود كه تنفر انسان از خوردن چيزي به حسب طبع نباشد، بلكه اين امتناعش مستند باشد به عواملي اعتقادي، چون مذهب و يا عادت قومي، و سنت‌هاي مختلفه‌اي كه در مجتمعات گوناگون رايج

(338) امرها ، نهي‌ها و تحريم‌هاي خدا

است، مثلاً مسلمانان از گوشت خوك نفرت دارند، و نصارا آن را خوراكي مطبوع و پاكيزه مي‌دانند، و در مقابل اين دو امت، ملل غربي هستند، كه بسياري از حيوانات - از قبيل قورباغه و خرچنگ و موش و امثال آن را با ميل و رغبت مي‌خورند، در حالي كه ملـل مشـرق زميـن آنهـا را پليـد مي‌شمـارنـد، ايـن قسـم از امتنـاع، امتنـاع بـر حسـب طبــع اوّلــي نيســت، بلكــه بـر حســب طبــع ثـانــوي و قــريحــه‌اي اسـت كسبــي.

پس روشن شد كه انسان در تغذّي به گوشت‌ها طرق مختلفه‌اي دارند، طرقي بسيار كه از نقطه امتناع شروع و به نقطه آزادي مطلق در عرضي عريض ختم مي‌شود، هر چه را كه مباح و گوارا مي‌داند دليلش طبع او است، و آنچه را كه حرام و ناگوار مي‌داند دليلش يا فكر او است يا طبع ثانوي او.

عقائد امت‌ها در مورد خوردن گوشت (339)

عقـائد امت‌ها در مورد خوردن گوشت

در سنت بودا خوردن تمامي گوشت‌ها تحريم شده، و پيروان اين سنت هيچ حيواني را حلال گوشــت نمي‌داننــد، و ايــن طــرف تفريــط در مسألــه خوردن گوشــت است، و طــرف افــراط آن را وحشي‌هــاي آفـريقــا و بعض متمدنيــن اروپــا و غرب پيش گرفته‌انــد، كـه از خـوردن هيـچ گوشتـي حتـي گوشـت انســان امتنــاع ندارنــد.