- پیشگفتار 1
- [مقدمه] 3
- قسمت اوّل 11
- اشاره 11
- بخش نخست 12
- بخش دوّم 16
- بخش سوّم 23
- اشاره 23
- صبر و بردباری 24
- صبر امام باقر علیه السّلام 27
- اشاره 30
- کرم و سخاوت امام باقر علیه السّلام 30
- ج-نیکی به اصحاب و یاران 31
- ب-آزاد کردن بندگان 31
- الف-بزرگداشت نیازمندان 31
- د-صدقه دادن آن حضرت به فقرای مدینه 32
- ب-نماز بسیار: 34
- عبادت امام باقر علیه السّلام 34
- الف-خشوع در هنگام نماز: 34
- اشاره 34
- ج-دعای امام باقر علیه السّلام در حال سجده: 35
- حجّ امام باقر علیه السّلام 37
- یاد خداوند متعال 39
- مناجات امام باقر علیه السّلام با خداوند متعال 39
- زهد و پارسایی در زندگی دنیا 39
- اشاره 41
- قسمت دوم 41
- بخش نخست 42
- بخش دوم 51
- بخش سوم 54
- قسمت سوم 63
- اشاره 63
- بخش نخست 64
- اشاره 64
- مراحل حرکت مبارزاتی ائمۀ طاهرین علیهم السّلام 72
- بخش دوم 76
- اشاره 76
- امام باقر علیه السّلام و عبد الملک مروان 87
- اشاره 87
- امام باقر علیه السّلام و حلّ مسألۀ ضرب مسکوکات 88
- ولید بن عبد الملک 93
- اشاره 97
- عمر بن عبد العزیز 97
- امام محمّد باقر علیه السّلام و عمر بن عبد العزیز 103
- یزید بن عبد الملک 109
- هشام بن عبد الملک 111
- اشاره 111
- دستگیری امام باقر علیه السّلام،بردن آن حضرت به دمشق و زندانی کردن ایشان 112
- امام باقر علیه السّلام و عالم مسیحی 120
- اقدام برای ترور امام باقر علیه السّلام 123
- مهم ترین ویژگی های عصر امام باقر علیه السّلام 124
- اشاره 126
- جلوه های انحراف در عصر امام باقر علیه السّلام 126
- انحراف فکر و عقیده 127
- انحراف سیاسی 129
- انحراف اخلاقی 133
- انحراف در عرصۀ اقتصاد 136
- اشاره 139
- بخش سوم 139
- محورهای حرکت عمومی اصلاحاتی امام باقر علیه السّلام 140
- اوّل:اصلاح در عرصۀ فکر و عقیده 140
- اشاره 140
- 1.ردّ افکار و عقاید مخرّب و مذاهب منحرف 141
- 2.بحث و مناظره با صاحبان مذاهب منحرف و سمبل های انحراف 146
- 3.محکوم کردن فقیهان درباری 150
- 4.دعوت مردم به گرفتن اندیشه از سرچشمه های زلال 151
- 5.انتشار دانش های اهل بیت علیهم السّلام 152
- دوّم:تأسیس دانشگاه نمونۀ فقه 153
- اشاره 153
- خصوصیّات مکتب فقهی اهل بیت علیهم السّلام 155
- سوّم:اصلاحات سیاسی 158
- 1.دعوت به امر به معروف و نهی از منکر 158
- اشاره 158
- 2.انتشار مفاهیم صحیح سیاسی 160
- 3.رسوا کردن عملکرد دستگاه اموی 164
- 4.دعوت مردم به دوری از حکومت وقت 166
- 5.مواضع مستقیم امام باقر علیه السّلام در برابر حاکمان منحرف 167
- 6.موضع امام باقر علیه السّلام در رابطه با جنگ مسلّحانه 171
- اشاره 173
- چهارم:اصلاح اخلاقی و اجتماعی 173
- 1.دعوت به پیاده کردن سنّت شریف نبوی 174
- 2.دعوت به مکارم اخلاق 177
- پنجم:اصلاحات اقتصادی 180
- قسمت چهارم 187
- اشاره 187
- اشاره 188
- بخش نخست 188
- اوّل:امام باقر علیه السّلام و عناصر تشکیل دهندۀ گروه صالحان 192
- 1.عقیدۀ سالم 192
- 2.مرجعیّت اهل بیت علیهم السّلام 196
- 3.ویژگی های پیروی از اهل بیت علیهم السّلام 199
- اشاره 202
- دوّم:امام باقر علیه السّلام و تزکیۀ نفوس 202
- 1.ارکان اساسی تزکیه در نزد امام باقر علیه السّلام 202
- الف-حاکم کردن عقل 203
- ج.درک انسان از مراقبت دائمی خداوند از او 204
- ب.تبعیّت ارادۀ انسان از ارادۀ خدا 204
- د.توجّه دائم به روز قیامت 205
- اشاره 206
- الف.ارتباط دائم با خداوند متعال 206
- 2.راه وروش تزکیه در نزد امام باقر علیه السّلام 206
- ب.اقرار به گناه و توبه از آن 208
- ج.برحذر بودن از غرق شدن در گناهان 210
- د.عمق بخشیدن به حیای درونی 211
- ح.شکستن انس و الفت میان انسان و رفتار جاهلی 211
- و.از میان بردن موانع نفسانی رفتار صحیح 213
- سوّم:رویّۀ فرهنگ سازی امام باقر علیه السّلام 215
- 1.تشویق به طلب علم 215
- اشاره 215
- 2.جایگاه ممتاز دانشمندان و فضیلت آنان 216
- 3.اخلاص در یاد گرفتن دانش 217
- 4.ضرورت نشر دانش و فرهنگ سازی برای مردم 218
- 5.لغزشگاه ها و آفت های دانشجویان 219
- 6.مرجعیّت علمی 220
- 7.مؤسّسات فرهنگی 222
- اشاره 223
- چهارم:امام باقر علیه السّلام و زنده کردن روح جهاد و حماسه در امّت 223
- اوّل:اقامۀ شعائر حسینی 224
- دوّم:زنده کردن ایمان به مسألۀ امام مهدی علیه السّلام 226
- پنجم:امام باقر علیه السّلام و هویّت بخشیدن به گروه صالحان 227
- اشاره 227
- محورهای وابستگی در گروه صالحان 229
- ویژگی های هویّت شیعی 231
- اوّل:نامگذاری 231
- سوّم:جایگاه گروه صالحان 233
- دوّم:صفات 233
- اشاره 237
- ششم:امام باقر علیه السّلام و سازماندهی روابط گروه صالحان 237
- اشاره 237
- 1.روابط داخلی گروه صالحان 237
- اصول روابط داخلی 240
- 2.روابط با سایر گروه های اسلامی 241
- 3.روابط با اهل ذمّه 242
- 4.رابطه با کفّار 243
- هفتم:امام باقر علیه السّلام و سیستم امنیّتی گروه صالحان 244
- اشاره 244
- 1.تقیّه 245
- 2.کتمان اسرار 248
- 3.ایجاد توازن در رابطه با حاکمان 250
- 4.مراعات سطوح مختلف 252
- اشاره 253
- هشتم:امام باقر علیه السّلام و نظام اقتصادی گروه صالح 253
- تأکید بر اهمّیّت عامل اقتصادی 254
- ایجاد موازنه میان طلب رزق وروزی و طلب مکارم اخلاقی 257
- منابع مالی گروه صالح 260
- همیاری داخلی در گروه صالح 262
- نهم:امام باقر علیه السّلام و نظام اجتماعی گروه صالح 267
- اشاره 267
- 1.خانواده 268
- 2.خویشاوندان 272
- 3.همسایگان 273
- 4.افراد گروه صالح 274
- 5.جامعۀ اسلامی 280
- دهم:امام باقر علیه السّلام و آیندۀ گروه صالح 287
- بخش دوم 293
- اشاره 293
- انگیزه های ترور امام باقر علیه السّلام 294
- اشاره 294
- 1.شخصیّت والای امام باقر علیه السّلام: 294
- 2.رویدادهایی که در دمشق به وقوع پیوست 295
- تصریح امام باقر علیه السّلام بر امامت امام صادق علیه السّلام پس از خود 296
- وصیّت های امام باقر علیه السّلام 297
- تسلیت گفتن مسلمانان به امام صادق علیه السّلام در عزای پدر بزرگوارش 299
- بخش سوّم 301
- اشاره 301
- اشاره 303
- میراث تفسیری امام محمّد باقر علیه السّلام 303
- نمونه هائی از تفسیر امام باقر علیه السّلام 305
- میراث حدیثی امام باقر علیه السّلام 308
- اشاره 310
- میراث کلامی امام باقر علیه السّلام 310
- 1.عجز عقل انسان از درک حقیقت خداوند متعال 311
- 2.ازلی بودن واجب الوجود 312
- میراث تاریخی امام باقر علیه السّلام 314
- 3.وجوب اطاعت امام علیه السّلام 314
- اشاره 314
- 1.وحی خداوند به حضرت آدم علیه السّلام 315
- 2.حکمت سلیمان 315
- 3.حکمتی از تورات 316
- 4.نامگذاری نوح به عبد شکور 316
- 7.نفی بی سواد بودن از پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و اله 317
- 5.نفرین کردن نوح به قومش 317
- 6.اسماعیل اوّلین کسی بود که به زبان عربی سخن گفت 317
- امام باقر علیه السّلام و نقل سیرۀ مبارک نبوی 318
- 1.عاریه گرفتن سلاح توسّط پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و اله از صفوان 318
- 2.حرکت خالد به سمت قبیلۀ بنی جذیمه: 319
- امام باقر علیه السّلام و سیرۀ حضرت علی علیه السّلام 321
- اخبار غیبی که امام باقر علیه السّلام بیان داشته اند 322
- میراث فقهی امام باقر علیه السّلام 325
- اشاره 325
- مسح از روی کفش 329
- لمس کردن عورت،باطل کنندۀ وضو نیست 329
- صلوات بر آل پیامبر در تشهد 330
- قرائت با صدای بلند در نمازی که باید آهسته قرائت کرد 330
- از وصایای امام باقر علیه السّلام 331
اقدام برای ترور امام باقر علیه السّلام
به هر صورت حاکم طاغوت صفت زمانه هشام بن عبد الملک دستور داد تا امام باقر علیه السّلام شهر دمشق را ترک کرده و به مدینه بازگردد.چراکه می ترسید مردم دمشق با دیدن امام باقر علیه السّلام شیفته و شیدای او شوند و افکار عمومی بر ضدّ بنی امیّه جهت گیری نماید.امّا نقشۀ پلیدی در سر پروراند.وی به تمام بازارهای شهرها و مغازه ها و اماکن تجاری که در راه دمشق به مدینه واقع شده بود دستور داد تا درها را بر روی کاروان امام باقر علیه السّلام ببندند و هیچ گونه چیزی به آن حضرت نفروشند،مراد هشام بن عبد الملک از این دستور شوم این بود که امام علیه السّلام در اثر تشنگی و گرسنگی در میان راه از بین برود و خونش نیز لوث شده به گردن هشام نیفتد.
قافلۀ امام حرکت کرد.آنان در حالی که از گرسنگی و تشنگی ناتوان شده بودند به یکی از شهرها رسیدند.امّا اهل آن شهر مغازه های خود را به روی امام بستند.[گویند این شهر،شهر تاریخی«مدین»خاستگاه حضرت شعیب پیغمبر علیه السّلام بوده است]هنگامی که امام باقر علیه السّلام اوضاع را این چنین دیدند از کوهی که در کنار آن شهر بود بالا رفتند و صدا را این گونه بلند کردند که:
«یا أهل المدینه الظالم أهلها أنا بقیه اللّه،یقول اللّه تعالی: بَقِیَّتُ اللّٰهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ وَ مٰا أَنَا عَلَیْکُمْ بِحَفِیظٍ؛ ای اهالی شهری که اهل آن همه ستمگر و بیدادگر هستند.من بقیت اللّه هستم،خداوند می فرماید:اگر مؤمن باشید،باقیمانده خدا برای شما بهتر است،و من بر شما نگاهبان نیستم.
هنوز کلمات امام تمام نشده بود که مردی از پیران آن شهر از خانه خارج شد و در میان اهل آن قریه ندا درداد که: