پیشوایان هدایت : شکافنده علوم، حضرت امام محمدباقر علیه السلام جلد 7 صفحه 150

مناظرات دیگری هم بوده که شرح آن ها در این مختصر نمی گنجد.

3.محکوم کردن فقیهان درباری

قتاده بن دعامۀ بصری به نزد امام باقر علیه السّلام آمد و چهل مسأله آماده کرده بود تا امام باقر علیه السّلام را با آن مسائل امتحان کند،امام باقر علیه السّلام به او فرمودند:آیا تو فقیه اهل بصره هستی؟قتاده عرض کرد:آری.

امام باقر علیه السّلام به او فرمودند:وای بر تو ای قتاده،خداوند تبارک و تعالی گروهی از خلق خود را آفرید و آن ها را بر سایر خلایق حجّت قرار داد.آن ها اوتاد روی زمین هستند که به امر خدا قیام می کنند.آنان به دانش خداوند ممتاز بوده و خداوند قبل از خلقت خلایق آنان را برگزیده است.

قتاده سکوتی طولانی کرد.سپس گفت:خدا تو را خیر دهد،به خدا قسم که من در نزد فقیهان بسیاری نشسته ام.من حتّی در نزد ابن عبّاس صحابی بزرگ پیامبر نیز حضور داشته ام.امّا در نزد هیچ کس قلبم آن چنان که در نزد تو آشفته و پریشان شده آشفته و مضطرب نگردیده است (1).

امام باقر علیه السّلام همچنین ابو حنیفه را در رابطه با عقیده به قیاس محکوم کرده اند،استاد محمّد ابو زهره دربارۀ این بحث و محکومیّت ابو حنیفه گفته است:از این نحوه مناظرۀ امام باقر علیه السّلام پیشوایی او بر همۀ دانشمندان معلوم و واضح می شود.آن حضرت آراء دانشمندان زمان خود را به بوتۀ نقد می نهاد و چنان با آن ها به بحث می پرداخت که گویا او رئیسی است که زیردستان خود را محاکمه می کند و آن ها را به راه مستقیم هدایت می نماید و آن ها نیز از این مقام ریاست پیروی و اطاعت می نمایند (2).