- پیشگفتار 1
- [مقدمه] 3
- قسمت اوّل 11
- اشاره 11
- بخش نخست 12
- بخش دوّم 16
- بخش سوّم 23
- اشاره 23
- صبر و بردباری 24
- صبر امام باقر علیه السّلام 27
- اشاره 30
- کرم و سخاوت امام باقر علیه السّلام 30
- ج-نیکی به اصحاب و یاران 31
- ب-آزاد کردن بندگان 31
- الف-بزرگداشت نیازمندان 31
- د-صدقه دادن آن حضرت به فقرای مدینه 32
- عبادت امام باقر علیه السّلام 34
- الف-خشوع در هنگام نماز: 34
- ب-نماز بسیار: 34
- اشاره 34
- ج-دعای امام باقر علیه السّلام در حال سجده: 35
- حجّ امام باقر علیه السّلام 37
- یاد خداوند متعال 39
- زهد و پارسایی در زندگی دنیا 39
- مناجات امام باقر علیه السّلام با خداوند متعال 39
- اشاره 41
- قسمت دوم 41
- بخش نخست 42
- بخش دوم 51
- بخش سوم 54
- قسمت سوم 63
- اشاره 63
- اشاره 64
- بخش نخست 64
- مراحل حرکت مبارزاتی ائمۀ طاهرین علیهم السّلام 72
- اشاره 76
- بخش دوم 76
- اشاره 87
- امام باقر علیه السّلام و عبد الملک مروان 87
- امام باقر علیه السّلام و حلّ مسألۀ ضرب مسکوکات 88
- ولید بن عبد الملک 93
- اشاره 97
- عمر بن عبد العزیز 97
- امام محمّد باقر علیه السّلام و عمر بن عبد العزیز 103
- یزید بن عبد الملک 109
- هشام بن عبد الملک 111
- اشاره 111
- دستگیری امام باقر علیه السّلام،بردن آن حضرت به دمشق و زندانی کردن ایشان 112
- امام باقر علیه السّلام و عالم مسیحی 120
- اقدام برای ترور امام باقر علیه السّلام 123
- مهم ترین ویژگی های عصر امام باقر علیه السّلام 124
- جلوه های انحراف در عصر امام باقر علیه السّلام 126
- اشاره 126
- انحراف فکر و عقیده 127
- انحراف سیاسی 129
- انحراف اخلاقی 133
- انحراف در عرصۀ اقتصاد 136
- اشاره 139
- بخش سوم 139
- اوّل:اصلاح در عرصۀ فکر و عقیده 140
- محورهای حرکت عمومی اصلاحاتی امام باقر علیه السّلام 140
- اشاره 140
- 1.ردّ افکار و عقاید مخرّب و مذاهب منحرف 141
- 2.بحث و مناظره با صاحبان مذاهب منحرف و سمبل های انحراف 146
- 3.محکوم کردن فقیهان درباری 150
- 4.دعوت مردم به گرفتن اندیشه از سرچشمه های زلال 151
- 5.انتشار دانش های اهل بیت علیهم السّلام 152
- اشاره 153
- دوّم:تأسیس دانشگاه نمونۀ فقه 153
- خصوصیّات مکتب فقهی اهل بیت علیهم السّلام 155
- 1.دعوت به امر به معروف و نهی از منکر 158
- سوّم:اصلاحات سیاسی 158
- اشاره 158
- 2.انتشار مفاهیم صحیح سیاسی 160
- 3.رسوا کردن عملکرد دستگاه اموی 164
- 4.دعوت مردم به دوری از حکومت وقت 166
- 5.مواضع مستقیم امام باقر علیه السّلام در برابر حاکمان منحرف 167
- 6.موضع امام باقر علیه السّلام در رابطه با جنگ مسلّحانه 171
- چهارم:اصلاح اخلاقی و اجتماعی 173
- اشاره 173
- 1.دعوت به پیاده کردن سنّت شریف نبوی 174
- 2.دعوت به مکارم اخلاق 177
- پنجم:اصلاحات اقتصادی 180
- اشاره 187
- قسمت چهارم 187
- بخش نخست 188
- اشاره 188
- 1.عقیدۀ سالم 192
- اوّل:امام باقر علیه السّلام و عناصر تشکیل دهندۀ گروه صالحان 192
- 2.مرجعیّت اهل بیت علیهم السّلام 196
- 3.ویژگی های پیروی از اهل بیت علیهم السّلام 199
- اشاره 202
- دوّم:امام باقر علیه السّلام و تزکیۀ نفوس 202
- 1.ارکان اساسی تزکیه در نزد امام باقر علیه السّلام 202
- الف-حاکم کردن عقل 203
- ج.درک انسان از مراقبت دائمی خداوند از او 204
- ب.تبعیّت ارادۀ انسان از ارادۀ خدا 204
- د.توجّه دائم به روز قیامت 205
- الف.ارتباط دائم با خداوند متعال 206
- 2.راه وروش تزکیه در نزد امام باقر علیه السّلام 206
- اشاره 206
- ب.اقرار به گناه و توبه از آن 208
- ج.برحذر بودن از غرق شدن در گناهان 210
- ح.شکستن انس و الفت میان انسان و رفتار جاهلی 211
- د.عمق بخشیدن به حیای درونی 211
- و.از میان بردن موانع نفسانی رفتار صحیح 213
- 1.تشویق به طلب علم 215
- اشاره 215
- سوّم:رویّۀ فرهنگ سازی امام باقر علیه السّلام 215
- 2.جایگاه ممتاز دانشمندان و فضیلت آنان 216
- 3.اخلاص در یاد گرفتن دانش 217
- 4.ضرورت نشر دانش و فرهنگ سازی برای مردم 218
- 5.لغزشگاه ها و آفت های دانشجویان 219
- 6.مرجعیّت علمی 220
- 7.مؤسّسات فرهنگی 222
- چهارم:امام باقر علیه السّلام و زنده کردن روح جهاد و حماسه در امّت 223
- اشاره 223
- اوّل:اقامۀ شعائر حسینی 224
- دوّم:زنده کردن ایمان به مسألۀ امام مهدی علیه السّلام 226
- اشاره 227
- پنجم:امام باقر علیه السّلام و هویّت بخشیدن به گروه صالحان 227
- محورهای وابستگی در گروه صالحان 229
- ویژگی های هویّت شیعی 231
- اوّل:نامگذاری 231
- سوّم:جایگاه گروه صالحان 233
- دوّم:صفات 233
- ششم:امام باقر علیه السّلام و سازماندهی روابط گروه صالحان 237
- اشاره 237
- اشاره 237
- 1.روابط داخلی گروه صالحان 237
- اصول روابط داخلی 240
- 2.روابط با سایر گروه های اسلامی 241
- 3.روابط با اهل ذمّه 242
- 4.رابطه با کفّار 243
- اشاره 244
- هفتم:امام باقر علیه السّلام و سیستم امنیّتی گروه صالحان 244
- 1.تقیّه 245
- 2.کتمان اسرار 248
- 3.ایجاد توازن در رابطه با حاکمان 250
- 4.مراعات سطوح مختلف 252
- هشتم:امام باقر علیه السّلام و نظام اقتصادی گروه صالح 253
- اشاره 253
- تأکید بر اهمّیّت عامل اقتصادی 254
- ایجاد موازنه میان طلب رزق وروزی و طلب مکارم اخلاقی 257
- منابع مالی گروه صالح 260
- همیاری داخلی در گروه صالح 262
- نهم:امام باقر علیه السّلام و نظام اجتماعی گروه صالح 267
- اشاره 267
- 1.خانواده 268
- 2.خویشاوندان 272
- 3.همسایگان 273
- 4.افراد گروه صالح 274
- 5.جامعۀ اسلامی 280
- دهم:امام باقر علیه السّلام و آیندۀ گروه صالح 287
- اشاره 293
- بخش دوم 293
- انگیزه های ترور امام باقر علیه السّلام 294
- اشاره 294
- 1.شخصیّت والای امام باقر علیه السّلام: 294
- 2.رویدادهایی که در دمشق به وقوع پیوست 295
- تصریح امام باقر علیه السّلام بر امامت امام صادق علیه السّلام پس از خود 296
- وصیّت های امام باقر علیه السّلام 297
- تسلیت گفتن مسلمانان به امام صادق علیه السّلام در عزای پدر بزرگوارش 299
- اشاره 301
- بخش سوّم 301
- میراث تفسیری امام محمّد باقر علیه السّلام 303
- اشاره 303
- نمونه هائی از تفسیر امام باقر علیه السّلام 305
- میراث حدیثی امام باقر علیه السّلام 308
- اشاره 310
- میراث کلامی امام باقر علیه السّلام 310
- 1.عجز عقل انسان از درک حقیقت خداوند متعال 311
- 2.ازلی بودن واجب الوجود 312
- میراث تاریخی امام باقر علیه السّلام 314
- اشاره 314
- 3.وجوب اطاعت امام علیه السّلام 314
- 1.وحی خداوند به حضرت آدم علیه السّلام 315
- 2.حکمت سلیمان 315
- 4.نامگذاری نوح به عبد شکور 316
- 3.حکمتی از تورات 316
- 7.نفی بی سواد بودن از پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و اله 317
- 5.نفرین کردن نوح به قومش 317
- 6.اسماعیل اوّلین کسی بود که به زبان عربی سخن گفت 317
- امام باقر علیه السّلام و نقل سیرۀ مبارک نبوی 318
- 1.عاریه گرفتن سلاح توسّط پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و اله از صفوان 318
- 2.حرکت خالد به سمت قبیلۀ بنی جذیمه: 319
- امام باقر علیه السّلام و سیرۀ حضرت علی علیه السّلام 321
- اخبار غیبی که امام باقر علیه السّلام بیان داشته اند 322
- اشاره 325
- میراث فقهی امام باقر علیه السّلام 325
- لمس کردن عورت،باطل کنندۀ وضو نیست 329
- مسح از روی کفش 329
- صلوات بر آل پیامبر در تشهد 330
- قرائت با صدای بلند در نمازی که باید آهسته قرائت کرد 330
- از وصایای امام باقر علیه السّلام 331
از زمرۀ دشمنان آنان نیز به حساب نمی آمدند به همین جهت گروه یاران امام نیز با گروه های بسیاری از مسلمانان روابط گسترده ای داشته اند.
2.روابط منفی با دشمنان اهل بیت علیهم السّلام در برخورد با گروه هایی که دشمن اهل بیت علیهم السّلام بودند،وجه غالب روابط گروه صالحان بوده است.همچنین گروه هایی که صاحبان بدعت،غالیان و یاوران نظام ستمگر وقت بودند که همۀ آنان جزو دشمنان اهل بیت علیهم السّلام محسوب می شدند.
امّا در هرکدام از موارد،میزان قطع ارتباط و دشمنی با آنان،بسته به شرایط زمان و مکان بوده است،در هنگامی که شرایط برای روابط منفی مناسب نبوده است،رابطه ای که از نظر امام علیه السّلام برای گروه صالح برگزیده می شده،همان تقیّه و سازش با آنان بوده است.امام باقر علیه السّلام در روایتی فرموده اند:در برخورد با منافق، با زبان از در سازش درآ (1).
3.مشارکت در فعّالیت های عامّه که برای اسلام و همچنین گروه یاران صالح امام دارای مصلحت بوده است،که خود امری مطلوب بوده و به وابستگی آنان به اهل بیت علیهم السّلام ضرری نمی رسانده است.
3.روابط با اهل ذمّه
امام باقر علیه السّلام رویّه ای برای روابط گروه یاران صالح خود با اهل ذمّه ترسیم نموده اند،بر این اساس که همزیستی مسالمت آمیز باهم داشته و با یکدیگر دشمنی نکنند.آن حضرت فرموده اند:
1- (1)) .تحف العقول/213.