آموزش ملی امر به معروف و نهی از منکر صفحه 22

1- جرجانی، التعریفات. «المُنکَرُ ما لَیس فِیهِ رِضا الله مِن قَولٍ اَو فِعلٍ، و المعروف ضدّه»

2- سمی المنکر منکراً، لأنه لا یمکن معرفه صحته. طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ج 7، ص 323

معروف (که باید معروف دارای حسن باشد) در این جا نیز می گوئیم اگر چیزی حسن نداشت، تحت عنوان منکر قرار می گیرد. زیرا نقطه مقابل معروف، منکر است و طبق این دیدگاه مکروه نیز مشمول عنوان منکر واقع می شود.(1) همان گونه که معروف، واجب و مستحب را دربرمی گرفت. لازم به ذکر است که «مباح» به دلیل این که حکمی از احکام به آن تعلق نمی گیرد (غیر از این که فقط در عنوان جواز بالمعنی الاعم قراردارد) از مبحث ما خارج است.

2. تعریف امر به معروف و نهی از منکر

اشاره

با عنایت به تعاریفی که در «معروف» و «منکر» گذشت می توان همه آنها را به عنوان تعریف امر به معروف و نهی از منکر ساماندهی نموده و ارائه کرد. شاید دلیل عدم ارائه تعریفی جداگانه برای «امر به معروف و نهی از منکر» توسط فقهاء همین بوده است که با وجود تعریف معروف و منکر، نیازی به تعریف «امر به معروف» احساس نمی کرده اند. اما در عین حال برخی برای عنوان «امر

به معروف و..» تعریف جداگانه ای آورده اند که به بیان و بررسی آنها می پردازیم.

2 – 1. وادار کردن و مانع شدن

اشاره

فقیه بزرگ شهید ثانی(ره) در توضیح مفهوم امر به معروف و نهی از منکر فرموده است: